Nowe przepisy zmienią wszystko. choćby 18 tys. zł do odebrania

Fundamentalna zmiana w polskim prawie pracy staje się faktem. Od maja 2025 roku wchodzi w życie długo oczekiwana nowa ustawa o rynku pracy, która przynosi przełomowe rozwiązania dla osób poszukujących zatrudnienia. Najbardziej spektakularnym elementem nowych przepisów jest rozszerzenie dostępu do bonu na zasiedlenie, który od dzisiaj będzie mógł sięgać choćby 18 tysięcy złotych. Co najważniejsze, wsparcie to przestaje być przywilejem wyłącznie młodych osób – nowe prawo znosi dotychczasowe ograniczenie wiekowe, otwierając możliwość ubiegania się o bon dla wszystkich zarejestrowanych bezrobotnych, niezależnie od wieku.

Fot. Warszawa w Pigułce

Bon na zasiedlenie to instrument finansowy, który ma na celu wspieranie mobilności na rynku pracy. Jest to jednorazowe świadczenie przyznawane osobom bezrobotnym, które decydują się na zmianę miejsca zamieszkania w celu podjęcia zatrudnienia, rozpoczęcia działalności gospodarczej lub innej pracy zarobkowej poza miejscem dotychczasowego zamieszkania. Kluczowym warunkiem jest, aby nowe miejsce pracy znajdowało się w odpowiedniej odległości od dotychczasowego miejsca zamieszkania – przepisy określają tę odległość na co najmniej 80 kilometrów lub czas dojazdu środkami transportu zbiorowego przekraczający łącznie 3 godziny dziennie.

Dotychczas bon na zasiedlenie był dostępny wyłącznie dla osób poniżej 30. roku życia, co stanowiło istotne ograniczenie z perspektywy wielu bezrobotnych, którzy przekroczyli ten wiek, a chcieliby podjąć pracę w innej lokalizacji. Nowa ustawa całkowicie znosi tę barierę, uznając, iż mobilność na rynku pracy powinna być wspierana niezależnie od wieku osoby poszukującej zatrudnienia. Ta zmiana jest szczególnie istotna w kontekście danych pokazujących, iż problem bezrobocia dotyka także osoby w średnim i starszym wieku, które często mają większe trudności ze znalezieniem pracy w swojej okolicy.

Wysokość bonu na zasiedlenie jest bezpośrednio powiązana z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce narodowej. Według nowych przepisów, maksymalna kwota wsparcia wynosi sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia. Biorąc pod uwagę aktualne dane, oznacza to możliwość otrzymania choćby 18 tysięcy złotych. Jest to znacząca suma, która może pokryć koszty związane z przeprowadzką, wynajmem mieszkania przez pierwsze miesiące oraz innymi wydatkami niezbędnymi do rozpoczęcia pracy w nowym miejscu.

Aby otrzymać bon na zasiedlenie, bezrobotny musi spełnić kilka podstawowych warunków. Przede wszystkim konieczne jest podjęcie pracy lub działalności gospodarczej w miejscowości oddalonej od dotychczasowego miejsca zamieszkania. Dodatkowo, osoba ubiegająca się o bon musi osiągać wynagrodzenie lub przychód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę przez okres co najmniej 6 miesięcy. Co istotne, nowe miejsce zamieszkania musi znajdować się w miejscowości, w której zatrudniono bezrobotnego, lub w miejscowości, z której czas dojazdu do miejsca pracy nie przekracza 3 godzin w obie strony.

Procedura ubiegania się o bon na zasiedlenie rozpoczyna się od złożenia wniosku w powiatowym urzędzie pracy. Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku, bezrobotny zawiera umowę z urzędem, określającą warunki przyznania i wykorzystania bonu. Środki finansowe są przekazywane beneficjentowi przed podjęciem zatrudnienia lub działalności gospodarczej, co stanowi istotne wsparcie w procesie zmiany miejsca zamieszkania. Warto jednak pamiętać, iż w przypadku niespełnienia warunków umowy, takich jak przerwanie zatrudnienia przed upływem 6 miesięcy, beneficjent może być zobowiązany do zwrotu całości lub części otrzymanych środków.

Nowa ustawa wprowadza również pewne elastyczne rozwiązania, które dostosowują instrument do różnorodnych sytuacji życiowych. Przykładowo, w przypadku podjęcia zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy, bon może być przyznany, jeżeli istnieje uzasadnione przekonanie, iż zatrudnienie będzie kontynuowane. Ponadto, ustawa przewiduje możliwość zwolnienia z obowiązku zwrotu środków w przypadku rozwiązania umowy o pracę z przyczyn leżących po stronie pracodawcy.

Rozszerzenie dostępu do bonu na zasiedlenie jest odpowiedzią na wyzwania współczesnego rynku pracy w Polsce. Statystyki pokazują znaczące różnice w poziomie bezrobocia pomiędzy poszczególnymi regionami kraju – podczas gdy w niektórych dużych miastach brakuje rąk do pracy, w mniejszych miejscowościach i na obszarach wiejskich stopa bezrobocia pozostaje stosunkowo wysoka. Nowy instrument ma na celu zrównoważenie tych dysproporcji poprzez zachęcanie bezrobotnych do podejmowania zatrudnienia poza miejscem dotychczasowego zamieszkania.

Szczególnie interesującym aspektem nowych przepisów jest możliwość wykorzystania bonu na zasiedlenie w kontekście rozwoju własnej działalności gospodarczej. Bezrobotny, który planuje założyć własną firmę w innej lokalizacji, może ubiegać się o bon, pod warunkiem utrzymania działalności przez co najmniej 6 miesięcy i osiągania przychodu w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia. Jest to istotny element wsparcia przedsiębiorczości, szczególnie w regionach o niższym poziomie rozwoju gospodarczego.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przewiduje, iż w pierwszym roku obowiązywania nowych przepisów z bonu na zasiedlenie może skorzystać choćby kilkadziesiąt tysięcy osób. Szacuje się, iż rozszerzenie dostępu do tego instrumentu przyczyni się do zmniejszenia stopy bezrobocia o około 0,5 punktu procentowego w skali kraju, co przekłada się na kilkadziesiąt tysięcy nowych miejsc pracy obsadzonych przez osoby, które dzięki bonowi zdecydowały się na przeprowadzkę.

Wprowadzenie nowych przepisów dotyczących bonu na zasiedlenie jest częścią szerszej reformy rynku pracy w Polsce. Nowa ustawa zastępuje dotychczasowe regulacje z 2004 roku, które w wielu aspektach nie odpowiadały już współczesnym wyzwaniom gospodarczym i społecznym. Oprócz rozszerzenia dostępu do bonu na zasiedlenie, reforma obejmuje również modernizację innych instrumentów wsparcia, takich jak pożyczki na utworzenie stanowiska pracy czy dofinansowanie do wynagrodzenia pracowników 50+.

Warto podkreślić, iż bon na zasiedlenie jest instrumentem fakultatywnym, co oznacza, iż jego przyznanie zależy od decyzji starosty lub prezydenta miasta na prawach powiatu. Decyzja ta uwzględnia sytuację na lokalnym rynku pracy oraz dostępność środków Funduszu Pracy. W praktyce oznacza to, iż dostępność bonu może różnić się w zależności od regionu i aktualnej sytuacji ekonomicznej. Osoby zainteresowane tym wsparciem powinny zatem na bieżąco śledzić informacje publikowane przez lokalne urzędy pracy.

Specjaliści rynku pracy podkreślają, iż bon na zasiedlenie może być szczególnie korzystny dla osób długotrwale bezrobotnych, które mają trudności ze znalezieniem zatrudnienia w swoim miejscu zamieszkania. Badania pokazują, iż mobilność geograficzna jest jednym z kluczowych czynników wpływających na sukces w poszukiwaniu pracy, a bariery finansowe związane z przeprowadzką są często głównym powodem pozostawania w regionach o wysokim bezrobociu. Nowy instrument może pomóc przełamać te bariery, dając szansę na nowy start zawodowy osobom, które do tej pory były ograniczone przez brak środków na zmianę miejsca zamieszkania.

Wprowadzenie nowych przepisów zbiega się z okresem transformacji na polskim rynku pracy, związanym między innymi z postępującą automatyzacją, zmianami w strukturze zatrudnienia oraz wyzwaniami demograficznymi. W tym kontekście, wsparcie mobilności pracowników staje się jednym z kluczowych elementów polityki zatrudnienia, pozwalającym na bardziej efektywne wykorzystanie dostępnych zasobów ludzkich i zmniejszenie strukturalnego niedopasowania pomiędzy podażą a popytem na pracę.

Osoby zainteresowane skorzystaniem z bonu na zasiedlenie powinny skontaktować się z adekwatnym powiatowym urzędem pracy natychmiast po wejściu w życie nowych przepisów. Urzędy mają obowiązek przygotowania szczegółowych informacji i procedur związanych z przyznawaniem tego świadczenia, a pracownicy służb zatrudnienia będą udzielać wsparcia w procesie aplikacyjnym. Warto również śledzić oficjalne komunikaty Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, które mogą zawierać dodatkowe wyjaśnienia i interpretacje nowych przepisów.