Drakońskie podwyżki od początku nowego roku. Od 1 stycznia te osoby będą płaciły ponad 2000 zł co miesiąc

W 2026 roku przedsiębiorcy zapłacą rekordowo wysokie składki ZUS – niemal 2000 złotych miesięcznie. To kolejny cios w budżety małych firm, które od lat zmagają się z rosnącymi kosztami prowadzenia działalności. Łącznie z składką zdrowotną miesięczne obciążenie może sięgnąć choćby 2360 złotych. W ciągu zaledwie sześciu lat składki wzrosły niemal dwukrotnie.

Fot. Warszawa w Pigułce

Jak wynika z projektu ustawy budżetowej na 2026 rok, opublikowanego 28 sierpnia, prognozowane przeciętne wynagrodzenie w gospodarce ma wynieść 9420 złotych. To oznacza wzrost o 8,6 procent w stosunku do roku bieżącego i automatyczne podniesienie podstawy wymiaru składek ZUS dla przedsiębiorców.

Składki społeczne wzrosną o ponad 150 złotych

W praktyce miesięczne składki społeczne w 2026 roku wyniosą 1926,76 złotych, czyli o 152,80 złotych więcej niż w 2025 roku. Jak wylicza portal Podatnik.info, podstawa wymiaru składek wzrośnie do 5652 złotych (60 procent prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia).

Portal Poradnikprzedsiebiorcy.pl podaje szczegółowy rozkład wzrostu poszczególnych składek:

• Składka emerytalna: z 1015,78 zł do 1103,27 zł
• Składka rentowa: z 416,30 zł do 452,16 zł
• Składka chorobowa: z 127,49 zł do 138,47 zł
• Składka wypadkowa: z 86,90 zł do 94,39 zł
• Fundusz Pracy: z 127,49 zł do 138,47 zł

Portal PIT.pl informuje, iż według najnowszych prognoz rządu podstawa wymiaru wzrośnie choćby do 5793,60 złotych, co oznaczałoby składki na poziomie 1975,03 złotych miesięcznie – o 201,07 złotych więcej niż obecnie.

Składka zdrowotna będzie jeszcze większym obciążeniem

Dodatkowym problemem pozostaje składka zdrowotna, która od 2022 roku stała się znacznie większym obciążeniem dla przedsiębiorców. Jak przypomina portal Biznes.gov.pl, jeszcze w 2021 roku realny koszt dla przedsiębiorcy wynosił około 53 złotych miesięcznie dzięki możliwości odliczenia jej od podatku.

Od 1 lutego 2025 roku minimalna składka zdrowotna wynosi 314,96 złotych miesięcznie. Portal Pep.pl prognozuje, iż od przyszłego roku minimalna wysokość składki może wzrosnąć do 432,54 złotych, czyli o kolejne 117,58 złotych miesięcznie.

Jak informuje portal Podatnik.info, wysokość składki zdrowotnej zależy od formy opodatkowania:

• 9% dochodu dla przedsiębiorców na skali podatkowej
• 4,9% dochodu dla podatników z podatkiem liniowym
• 9% przychodu dla przedsiębiorców na ryczałcie

Co to oznacza dla ciebie?

Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą, musisz przygotować się na znaczne zwiększenie miesięcznych kosztów prowadzenia firmy.

Dla mikroprzedsiębiorców: Twoje miesięczne składki ZUS wzrosną o minimum 150-200 złotych. W skali roku to dodatkowy wydatek rzędu 2000-2500 złotych, który musisz uwzględnić w planach finansowych.

Dla małych firm: Łączne obciążenie składkami społecznymi i zdrowotnymi może wzrosnąć choćby o 270 złotych miesięcznie, co w skali roku daje dodatkowe 3240 złotych kosztów.

Dla planujących działalność: jeżeli myślisz o założeniu firmy, uwzględnij w swoich kalkulacjach miesięczny koszt ZUS na poziomie niemal 2000 złotych plus składkę zdrowotną zależną od dochodów.

Dla rozważających rezygnację z działalności: Warto sprawdzić, czy przez cały czas opłaca się prowadzenie firmy przy tak wysokich kosztach stałych. Dla wielu jednoosobowych działalności może to być granica opłacalności.

Przykłady z życia – jak radzą sobie przedsiębiorcy

Pani Monika prowadzi salon kosmetyczny w Krakowie. Miesięcznie zarabia około 8000 złotych netto. „Gdy liczyłam koszty na 2026 rok, okazało się, iż sama składka ZUS pochłonie mi jedną czwartą dochodów. To więcej niż płacę za wynajem lokalu” – mówi. Rozważa podniesienie cen usług o 15 procent.

Pan Jacek z Wrocławia prowadzi jednoosobową działalność w branży IT. „W 2021 roku płaciłem około 1000 złotych składek miesięcznie. Teraz będzie to prawie 2000 złotych. Myślę poważnie o przejściu na umowę o pracę, bo koszty stałe stają się nie do udźwignięcia” – przyznaje.

Pani Anna z Gdańska ma sklep internetowy z odzieżą. „Policzyłam, iż żeby pokryć same składki ZUS w 2026 roku, muszę sprzedać dodatkowo 50 sztuk ubrań miesięcznie. To ogromne wyzwanie w obecnej sytuacji gospodarczej” – tłumaczy.

Dramatyczny wzrost w perspektywie kilku lat

Portal Pep.pl przeprowadził analizę wzrostu składek ZUS w ostatnich latach. Okazuje się, iż w 2021 roku przedsiębiorcy płacili 998,37 złotych miesięcznie. W 2026 roku będzie to już 1926,76 złotych, co oznacza wzrost o 928,39 złotych, czyli aż o 93 procent w ciągu sześciu lat.

Jak podkreśla Hanna Mojsiuk, prezes Północnej Izby Gospodarczej w Szczecinie w rozmowie z portalem PIT.pl, „wzrost składki ZUS prognozowany na bazie średniej krajowej najbardziej krzywdzący jest dla małych firm, które często nie są w stanie wypracować zysku na poziomie bazy wyjściowej wyliczania składki”.

Ekspert gospodarczy Paweł Skotnicki dodaje w tej samej publikacji: „Systematycznie dokładane są kolejne znaczne obligatoryjne koszty i wiele firm będzie walczyć o przetrwanie. To nie tylko dodatkowe koszty ZUS w 2026 roku, ale także wzrost minimalnego wynagrodzenia.”

Wpływ na całą gospodarkę i społeczeństwo

Drastyczny wzrost składek ZUS będzie miał szerokie konsekwencje społeczne i ekonomiczne. Wiele małych firm może nie przetrwać takiego obciążenia, co przełoży się na wzrost bezrobocia i zmniejszenie liczby miejsc pracy.

Przedsiębiorcy będą zmuszeni do przeniesienia części kosztów na ceny swoich produktów i usług, co może napędzać inflację. W branżach o niskich marżach może dojść do masowych bankructw lub przechodzenia firm do szarej strefy.

Wysokie składki mogą również zniechęcać do zakładania nowych firm, co wpłynie negatywnie na innowacyjność i konkurencyjność polskiej gospodarki. Szczególnie dotknie to branże kreatywne i usługowe, gdzie dominują małe, jednoosobowe firmy.

Jak przygotować się na zmiany

Zaplanuj budżet z wyprzedzeniem: Już teraz uwzględnij w swoich planach finansowych na 2026 rok składki ZUS na poziomie niemal 2000 złotych miesięcznie.

Rozważ zmianę formy opodatkowania: Sprawdź, czy przy twoich dochodach opłaca się przejście na podatek liniowy lub ryczałt, które mogą obniżyć składkę zdrowotną.

Przeanalizuj opłacalność działalności: Policz dokładnie, czy przy nowych kosztach prowadzenie firmy przez cały czas się opłaca. Może warto rozważyć przejście na umowę o pracę.

Sprawdź dostępność ulg: Skorzystaj z dostępnych preferencji, takich jak Mały ZUS Plus, jeżeli spełniasz warunki.

Zadbaj o płynność finansową: Utwórz rezerwę na pokrycie wyższych składek, żeby uniknąć problemów z ZUS-em.

Dalsze podwyżki na horyzoncie

Portal Poradnikprzedsiebiorcy.pl informuje, iż ulga na składkę zdrowotną obowiązująca w 2025 roku wygasa z końcem roku. Ministerstwo Zdrowia nie pracuje nad jej przedłużeniem, co oznacza automatyczny powrót do podstawy w wysokości 100 procent minimalnej pensji zamiast obecnych 75 procent.

Trend wzrostowy składek ZUS jest jednoznaczny i będzie się utrzymywać w kolejnych latach. Podstawą wyliczenia składek jest bowiem przeciętne wynagrodzenie w gospodarce, które systematycznie rośnie.

Dla wielu przedsiębiorców nadchodzące zmiany mogą oznaczać konieczność radykalnej reorganizacji sposobu prowadzenia działalności lub całkowitą rezygnację z prowadzenia firmy. Portal Pep.pl ostrzega, iż przy takiej dynamice wzrostu kosztów, utrzymanie płynności finansowej staje się coraz trudniejsze, szczególnie dla mikrofirm operujących na niskich marżach.

Ostateczna wysokość składek ZUS na 2026 rok zostanie zatwierdzona dopiero po uchwaleniu ustawy budżetowej, ale duże zmiany w stosunku do obecnych prognoz są mało prawdopodobne. Przedsiębiorcy muszą już teraz przygotowywać się na wyższe koszty prowadzenia działalności gospodarczej.