Upamiętnienie Romów w Dębinie Gorzędowskiej

Zdjęcie: Uczestnicy uroczystości pozują w starostwie do wspólnego zdjęcia.

We wtorek, 5 sierpnia, upamiętniliśmy tragiczne wydarzenia z lipca 1944 roku, kiedy to w miejscu zwanym Dębina Gorzędowska w gminie Gomunice doszło do masakry Romów.

W tamtym czasie tabor liczący około 80 osób został zaatakowany przez niemieckich żołnierzy, co doprowadziło do śmierci co najmniej 60 osób. Szczątki zamordowanych Romów spoczywają w lesie pomiędzy miejscowościami Gertrudów, Kocierzowy i Wąglin. 

Masakra nie oszczędziła choćby dzieci, jednak kilkanaście z nich ocalało, ponieważ przebywały poza obozowiskiem w czasie zbrodni. Wśród zamordowanych znaleźli się członkowie rodzin: Markowskich, Kamińskich, Rutkowskich, Głowackich, Różyckich, Kwiatkowskich, Hau, Straus, Zielińskich i Grabowskich. Miesiąc po tragedii mieszkańcy oznaczyli miejsce pochówku drewnianymi krzyżami.

W 1969 roku przeprowadzono pierwszą ekshumację ofiar, a w 1988 roku, na wniosek Romów, szczątki zostały przeniesione na cmentarz w Konstantynowie Łódzkim. W 1990 roku w Dębinie Gorzędowskiej postawiono pomnik ku czci pomordowanych. Po kolejnej ekshumacji przeprowadzonej przez Instytut Pamięci Narodowej we wrześniu 2020 roku, szczątki ofiar spoczęły na cemntarzu w Konstantynowie Łódzkim. 

 "Remembrance Trails" to projekt mający na celu upamiętnienie romskich ofiar niemieckiego nazizmu. Celem projektu jest także podniesienie świadomości o mniej znanej historii Romów w Polsce. Do projektu zaproszono młodzież polonijną z Niemiec, która od 1 sierpnia odwiedza  miejsca pamięci (Łódź i okolice).

Uroczystość zorganizowana przez Wiceprzewodniczącego Rady Powiatu Arkadiusza Ciacha zgromadziła młodzież z II Liceum Ogólnokształcącego w Radomsku pod opieką Agnieszki Skury - Garbaciak. Krystyna Markowska, prezes stowarzyszenia przygotowującego projekt, oraz Arkadiusz Ciach przybliżyli uczestnikom cele projektu. Dr Tomasz Nowak, historyk z Muzeum Regionalnego w Radomsku, przedstawił historię tamtych tragicznych wydarzeń.

Uczestnicy złożyli kwiaty i zapalili znicze pod pomnikiem upamiętniającym hitlerowską zbrodnię, oddając hołd ofiarom i przypominając o konieczności pamięci o tej tragedii.

Następnie uczestnicy uroczystości spotkali się z Pawłem Olejniczakiem, Wójtem Gminy Gomunice. Po poczęstunku młodzież oraz organizatorzy udali się do starostwa, gdzie powiatał ich Starosta Łukasz Więcek. Przedstawiciele powiatu wręczyli gościom pamiątkowe prezenty.