Rosnąca popularność odnawialnych źródeł energii (OZE) w Polsce wiąże się nie tylko z szansą na tańszy prąd i czystsze środowisko, ale także z pojawieniem się firm stosujących nieuczciwe praktyki wobec konsumentów. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) podjął działania wobec kilku przedsiębiorstw z branży OZE, nakładając kary i stawiając zarzuty za stosowanie niekorzystnych zapisów w umowach oraz agresywny marketing.
Działania UOKiK wobec firm z branży OZE
Prezes UOKiK postawił zarzuty czterem przedsiębiorcom: EPG (obecnie Energia Plus Gaz), Revolt Energy, Polska Energia Grupa Kapitałowa (PEGK) oraz Centrum Dotacji OZE. Dodatkowo na spółkę Sunday Polska nałożono karę w wysokości ponad 1 mln zł za nieuczciwe praktyki rynkowe. Wśród zarzutów znalazły się m.in. stosowanie jednostronnych i niekorzystnych zapisów w umowach, wywieranie presji na konsumentów oraz wykorzystywanie wprowadzających w błąd materiałów marketingowych.
Nie chcemy i nie będziemy akceptować sytuacji, w których przedsiębiorca wykorzystuje brak doświadczenia konsumentów i nadużywa ich zaufania. Dlatego interweniujemy zarówno wtedy, gdy umowy zawierają jednostronne, nieuczciwe postanowienia, jak i w sytuacjach, gdy firmy wywierają presję i dzwonią do konsumentów bez ich zgody. Zielona transformacja to duża szansa na lepszą przyszłość i realne oszczędności, ale tylko wtedy, gdy odbywa się na uczciwych warunkach.
– Prezes UOKiK Tomasz Chróstny
Nieuczciwe zapisy w umowach: EPG i Revolt Energy
EPG (Energia Plus Gaz) oraz Revolt Energy stosowały w umowach zapisy, które w praktyce działały wyłącznie na korzyść spółek. W przypadku EPG zakwestionowano m.in. postanowienia umożliwiające nakładanie wysokich opłat na klientów – choćby 10 lub 30% wartości instalacji – jeżeli zdecydowali się wycofać po 14 dniach od podpisania umowy. Kara w wysokości 20% mogła być nałożona choćby za niedostarczenie wymaganych dokumentów w terminie. Ponadto wykonawca mógł odstąpić od umowy bez konsekwencji w przypadku braku możliwości technicznych montażu, co powodowało straty czasowe po stronie klienta.
Revolt Energy stosowała podobne praktyki, m.in. zatrzymywała zaliczkę w przypadku odstąpienia od umowy, nakładała kary umowne sięgające 15% wartości inwestycji oraz przewidywała dodatkowe opłaty za magazynowanie sprzętu. Spółka zastrzegała sobie prawo do przesuwania terminów montażu i ograniczała swoją odpowiedzialność za efekty działania urządzeń, co utrudniało konsumentom dochodzenie roszczeń.
Agresywny marketing i manipulacje: PEGK i Centrum Dotacji OZE
Polska Energia Grupa Kapitałowa (PEGK) posługiwała się materiałami marketingowymi stylizowanymi na urzędowe zawiadomienia, które trafiały do skrzynek mieszkańców. Ulotki zawierały ostrzeżenia o rzekomych, nieuchronnych podwyżkach cen prądu, co mogło wywoływać niepokój i skłaniać do podpisania umowy. Nie było w nich jasnej informacji, iż nadawcą jest prywatna spółka.
Centrum Dotacji OZE, wcześniej znane jako Eko Centrum, organizowało spotkania handlowe dla EPG i mogło pozyskiwać dane osobowe konsumentów niezgodnie z prawem. Firma wykonywała masowe połączenia telefoniczne bez uprzedniej zgody, korzystając z kupionych baz danych lub losowo generowanych numerów. Telemarketerzy przedstawiali się jako pracownicy „działu dotacji unijnych”, co mogło sugerować powiązanie z rządowymi programami dofinansowań.
Kara dla Sunday Polska za ograniczanie praw konsumentów
Sunday Polska stosowała postanowienia umowne ograniczające prawa konsumentów, m.in. wyłączając odpowiedzialność za opóźnienia z powodu warunków atmosferycznych, bez określenia ostatecznego terminu realizacji inwestycji. Klienci byli także obciążani dodatkowymi kosztami montażu, a spółka mogła zmieniać wykonawcę instalacji bez powiadomienia. W przypadku wad instalacji uznawano za istotne tylko te, które całkowicie uniemożliwiały korzystanie z urządzenia.
Za te praktyki Prezes UOKiK nałożył na Sunday Polska karę w wysokości 1 011 516 zł. Decyzja nie jest prawomocna.
Wsparcie dla konsumentów
Konsumenci, którzy czują się poszkodowani przez firmy z branży OZE, mogą uzyskać pomoc u Rzeczników Konsumentów lub w Inspekcji Handlowej. Szczegółowe informacje oraz formularze kontaktowe dostępne są na stronie internetowej UOKiK.
