W dn. 24-25.06.2025 r. w Koninie trwa Annual Political Dialogue – wydarzenie organizowane przez Komisję Europejską, które gromadzi przedstawicieli regionów węglowych z całej UE. To przestrzeń do podsumowania postępów Inicjatywy na rzecz regionów węglowych w transformacji oraz otwartego dialogu z decydentami unijnymi.
Podczas wydarzenia, wspólnie z przedstawicielami wybranych regionów wykluczonych z FST – Turowa i Kozienic – przekazaliśmy Komisji Europejskiej list z apelem do Komisarza Dana Jørgensena o uwzględnienie ich w procesie transformacji.
W przeciwieństwie do innych regionów węglowych w Polsce, te wymienione poniżej nie korzystają ze środków FST:
- Turów (woj. dolnośląskie)
- Bogdanka (woj. lubelskie)
- Kozienice (woj. mazowieckie)
- Sieniawa (woj. lubuskie)
- Połaniec (woj. świętokrzyskie)
- Ostrołęka (woj. mazowieckie)
- Opole (woj. opolskie)
- Dolna Odra (woj. zachodniopomorskie)
W regionach tych funkcjonują kopalnie i/lub elektrownie węglowe, będące źródłem miejsc pracy oraz dochodów podatkowych dla gmin. Niektóre z nich nie uzyskały akceptacji dla swoich Terytorialnych Planów Sprawiedliwej Transformacji ze względu na zbyt mało ambitne daty wygaszania działalności, inne nie zostały choćby uwzględnione w procesie.
Brak wsparcia finansowego prowadzi do transformacji „dwóch prędkości” – część regionów korzysta z pomocy UE, podczas gdy inne pozostają bez kluczowych instrumentów finansowych.
Proponujemy tymczasowe wsparcie dla pominiętych regionów, np. z Funduszu Modernizacyjnego lub innych dochodów z systemu EU ETS.