Czy 2026 będzie Rokiem Górali i Obrzędów Pasterskich w województwie śląskim? Z taką inicjatywą wystąpił przewodniczący Sejmiku Województwa Śląskiego Jacek Jarco, który na co dzień jest mieszkańcem podżywieckiego Wieprza.
Inicjatywa to nawiązanie do Roku Górali, który był ustanowiony w 2021 roku mając na celu promocję kultury góralskiej w regionie. Ale przewodniczący Jacek Jarco idzie o krok dalej i chce ustanowienia Roku Górali i Obrzędów Pasterskich. Aby tak się stało, to wcześniej odpowiednią uchwałę musi podjąć Sejmik Województwa Śląskiego. Przewodniczący Jacek Jarco zwrócił się już w tej sprawie do radnych Sejmiku.
– Mając na względzie to, aby w doniosły sposób uhonorować górali zamieszkujących teren województwa śląskiego z całym bogactwem ich kultury i tradycji, ze szczególnym uwzględnieniem poszanowania kultywowanych tradycji pasterskich chciałbym zainicjować działania zmierzające do ogłoszenia roku 2026 Rokiem Górali i Obrzędów Pasterskich w województwie śląskim (…) Góralszczyzna to tradycja, kultura, wartości, gwara, a także ciężka praca. Beskidzcy górale to wyśmienici pasterze, rzetelni cieśle – mistrzowie budownictwa drewnianego, stolarze, rzeźbiarze. Twórczość ludowa, taka jak malarstwo, ceramika, haft, bibułkarstwo, koronczarstwo, obróbka wełny i inne rękodzieło, stanowią naturalną część codziennego życia mieszkańców terenów górskich. Corocznie, na przełomie lipca i sierpnia całe Beskidy i okolice wypełniają taniec, muzyka i śpiew, a to za przyczyną największego i jednego z najstarszych festiwali folklorystycznych w naszym kraju jakim jest Tydzień Kultury Beskidzkiej (…) Historia ludzi Beskidów to w olbrzymiej części historia Wołochów – osadników bałkańskich, którzy wprowadzili na te tereny gospodarkę pasterską, prowadząc sezonowe wędrówki pasterskie – pisze m.in. w liście do radnych przewodniczący Jacek Jarco.
Przypomina, iż Zarząd Województwa Śląskiego od 2008 roku wspiera konkretnie tradycyjną gospodarkę pasterską poprzez dofinansowanie z programu „Owca Plus”.
– Na uwagę zasługuje również fakt ustanowienia przez ONZ w drodze rezolucji 2026 Międzynarodowym Rokiem Pastwisk i Pasterzy. Taka inicjatywa ma na celu podniesienie świadomości i propagowanie wartości zdrowych pastwisk i zrównoważonego pasterstwa, a także propagowanie potrzeby dalszego budowania potencjału i zwiększania odpowiedzialnych inwestycji w sektorze pasterskiego chowu zwierząt gospodarskich. (…) W ciągu wieków górale wypracowali własne tradycje, zwyczaje, kulturę i język, które przetrwały do dziś, stanowiąc nieodłączny element polskiego dziedzictwa kulturowego. Tradycje pasterskie odgrywają kluczową rolę w życiu górali, stanowiąc nie tylko integralną część ich dziedzictwa kulturowego, ale także wpływają na ich sposób życia, wartości oraz relacje społeczne. Warto poznać te unikalne elementy kultury góralskiej, aby lepiej zrozumieć ich wartość i znaczenie dla lokalnych społeczności, a przy okazji przypomnieć o różnorodności naszego województwa. Ogłoszenie roku 2026 Rokiem Górali i Obrzędów Pasterskich w województwie śląskim będzie krokiem we adekwatnym kierunku, który będzie temu sprzyjał – zaznacza przewodniczący Jacek Jarco.