2 godzin temu
7 września 2025 roku weszły w życie przepisy, które fundamentalnie zmieniają zasady wykorzystania drewna w polskiej energetyce. Nowe rozporządzenie wprowadza precyzyjną definicję drewna energetycznego i zakazuje elektrowniom spalania pełnowartościowego surowca drzewnego.
Fot. Warszawa w Pigułce
Wiceminister klimatu i środowiska Mikołaj Dorożała nie pozostawiał złudzeń co do celu reformy: „Nie ma żadnych podstaw do tego, żeby spalać w kotłach elektrowni pełnowartościowe drewno, które może trafić do polskiego przemysłu drzewnego”.
To koniec epoki, w której wysokiej jakości drewno nadające się na meble czy stolarkę budowlaną lądowało w paleniskach elektrowni. od dzisiaj energetyka zawodowa może wykorzystywać tylko drewno o obniżonej wartości technicznej i użytkowej.
Co oznacza nowa definicja drewna energetycznego?
Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 30 maja 2025 roku precyzyjnie określa, jakie drewno może być używane do celów energetycznych. Portal Gov.pl wyjaśnia, iż drewnem energetycznym jest „surowiec drzewny, który nie nadaje się do wykorzystania przemysłowego lub możliwości jego wykorzystania w sektorze innym niż energetyczny są ograniczone”.
Kryteria wymiarowe drewna energetycznego:
- Drewno cienkie: średnica dolna mniejsza niż 5 cm bez kory lub 7 cm z korą, niezależnie od długości
- Drewno krótkie: długość do 3 metrów przy średnicy górnej równej lub większej niż 5 cm bez kory lub 7 cm z korą
Wymagane wady jakościowe: Aby drewno zostało zakwalifikowane jako energetyczne, musi wykazywać przynajmniej jedną z określonych wad:
- Nadmierna krzywizna
- Obecność zgnilizny miękkiej
- Brunatnica obejmująca co najmniej połowę powierzchni przekroju
- Zaparzenie o podobnym zakresie
- Zwęglenie minimum 50% powierzchni drewna
Portal Ochrony Środowiska podkreśla, iż definicja obejmuje także „pozostałości drzewne, odpady z tartaków czy inne pozostałości z przetwórstwa drzewnego, ale również drewno z upraw energetycznych i drewno pozyskane wskutek działań zaradczych wobec inwazyjnego gatunku obcego”.
Elektrownie muszą się dostosować, kominki pozostają bez zmian
Najważniejszą informacją dla milionów Polaków ogrzewających domy drewnem jest to, iż nowe przepisy w ogóle ich nie dotyczą. Jak jasno stwierdza Ministerstwo Klimatu i Środowiska: „Rozporządzenie nie wprowadza zakazu dla spalania drewna w indywidualnych gospodarstwach domowych, np. w kominkach”.
Ograniczenia dotyczą wyłącznie energetyki zawodowej – elektrowni, elektrociepłowni i innych dużych instalacji energetycznych działających na podstawie koncesji. To one muszą od września wykorzystywać tylko drewno spełniające nowe kryteria.
Portal Prawo.pl wyjaśnia, iż energetyką zawodową jest „zorganizowana działalność gospodarcza polegająca na wytwarzaniu, przesyłaniu i dystrybucji energii elektrycznej lub ciepła w celu ich sprzedaży odbiorcom”. Przykładem może być PGE Polska Grupa Energetyczna czy inne duże koncerny energetyczne.
Dlaczego te zmiany były konieczne?
Wprowadzenie nowych przepisów to odpowiedź na długotrwały problem nieefektywnego wykorzystania polskich zasobów leśnych. Dotychczas wysokiej jakości drewno, które mogłoby zostać przetworzone na meble, podłogi czy elementy konstrukcyjne, często trafiało do palenisk elektrowni.
Szacowana skala problemu jest znacząca: według wiceministra Dorożały nowe przepisy mogą uwolnić „od kilkudziesięciu tysięcy do 1,5 mln mł drewna”, które trafi na rynek dla przemysłu drzewnego.
Rozporządzenie wdraża zasadę kaskadowego wykorzystania drewna, zgodnie z którą surowiec powinien być użytkowany możliwie najefektywniej. Oznacza to hierarchię: najpierw przemysł (meble, stolarka), dopiero potem energetyka.
Portal OSW podkreśla najważniejsze korzyści reformy:
- Ochrona zasobów leśnych – zmniejszenie presji na wycinkę lasów w celach energetycznych
- Wsparcie przemysłu drzewnego – zwiększenie dostępności surowca może wpłynąć pozytywnie na konkurencyjność branży
- Stabilizacja cen – ograniczenie konkurencji między energetyką a przemysłem o ten sam surowiec
Lasy Państwowe w dobrej kondycji, mimo plotek
Wprowadzenie nowych przepisów wywołało spekulacje o rzekomych problemach finansowych Lasów Państwowych. Wiceminister Dorożała stanowczo temu zaprzecza, nazywając takie doniesienia „dezinformacją i demagogią używaną do celów politycznych”.
Fakty finansowe przeczą plotkom:
- 2024 rok: Lasy Państwowe osiągnęły wynik około 764 mln złotych netto, znacznie przewyższając prognozy zakładające 350 mln złotych
- Prognoza na 2025 rok: planowany zysk około 400 mln złotych
- Spadek cen drewna w 2024: średnio o 15% względem 2023 roku, co minister tłumaczy konsekwencjami wojny w Ukrainie i embarga na import z Białorusi
Reakcje branży i organizacji ekologicznych
Reforma spotyka się z pozytywną reakcją różnych środowisk. Organizacje ekologiczne od lat postulowały bardziej zrównoważone podejście do gospodarki leśnej. Eksperci branżowi wskazują, iż wprowadzenie nowej definicji drewna energetycznego może przyczynić się do stabilizacji cen na rynku drewna.
Portal Ochrony Środowiska zwraca uwagę, iż „ograniczenie spalania pełnowartościowego surowca powinno zwiększyć jego dostępność dla przemysłu przetwórczego, co w dłuższej perspektywie może prowadzić do obniżenia cen i zwiększenia konkurencyjności polskich producentów mebli czy materiałów budowlanych”.
Co to oznacza dla Ciebie?
Nowe przepisy mogą wpłynąć na Twoje życie na kilka sposobów, choć zmiany będą odczuwalne głównie w dłuższej perspektywie:
Jeśli ogrzewasz dom drewnem:
- Nic się nie zmienia – możesz przez cały czas spalać dowolne drewno w kominkach, piecach czy kotłach domowych
- Nowe przepisy dotyczą tylko wielkich elektrowni i elektrociepłowni
- Nie musisz sprawdzać, czy drewno opałowe spełnia nowe kryteria
Jeśli pracujesz w branży drzewnej:
- Większa dostępność surowca – do przemysłu może trafić dodatkowo choćby 1,5 mln mł drewna rocznie
- Możliwa stabilizacja cen – zmniejszenie konkurencji ze strony energetyki
- Długoterminowa perspektywa rozwoju branży dzięki lepszemu dostępowi do wysokiej jakości surowca
Jeśli mieszkasz w okolicy elektrowni:
- Możliwe zmiany w dostawach paliwa – elektrownie będą musiały dostosować swoje łańcuchy dostaw
- Potencjalny wzrost wykorzystania odpadów drzewnych – co może oznaczać rozwój lokalnych zakładów przetwórstwa
Europejski kontekst zmian
Polskie przepisy wpisują się w szerszą strategię Unii Europejskiej dotyczącą bardziej efektywnego wykorzystania biomasy. Komisja Europejska od lat promuje koncepcję kaskadowego wykorzystania drewna, gdzie priorytet ma zastosowanie przemysłowe, a dopiero potem energetyczne.
Ta reforma to także element europejskich dążeń do ograniczenia emisji związanych ze spalaniem drewna i lepszej ochrony bioróżnorodności. Polska, dostosowując się do unijnych standardów, jednocześnie chroni swoje zasoby leśne i wspiera rodzimą branżę drzewną.
Praktyczne wdrożenie od września
Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapowiada kampanię informacyjną dla branży energetycznej, aby wyjaśnić zakres i znaczenie wprowadzanych zmian. Elektrownie będą musiały dostosować swoje procedury zakupowe i kontroli jakości paliwa.
Kluczowe terminy:
- 7 września 2025 – wejście w życie rozporządzenia
- Okres przejściowy – elektrownie mają czas na dostosowanie łańcuchów dostaw
- Kontrola przestrzegania – organy nadzoru będą sprawdzać zgodność z nowymi przepisami
Nowe prawo to fundamentalna zmiana w podejściu do gospodarki leśnej w Polsce. Po latach nieefektywnego spalania wartościowego drewna w elektrowniach, surowiec ten trafi tam, gdzie może przynieść największe korzyści – do polskiego przemysłu drzewnego. Dla zwykłych obywateli oznacza to przede wszystkim jedno: możliwość dalszego spokojnego palenia w kominkach bez żadnych nowych ograniczeń.
