Kościół pw. świętego Tomasza Becketa to prawdziwa perełka. Łączy surową gotycką bryłę z bogatym barokowym wnętrzem [ZDJĘCIA]

Zdjęcie:

Sam klasztor powstał z fundacji książęcej. W 1176 r. książę Kazimierz Sprawiedliwy osadził w Sulejowie cystersów przybyłych z Morimond w Burgundii i przekazał im okoliczne dobra. Budowa kościoła została ukończona w 1232 roku, a arcybiskup gnieźnieński Pełka konsekrował kościół pw. Najświętszej Maryi Panny i św. Tomasza Becketa.

Kościół klasztorny prezentuje szczególną wartość artystyczną, obrazuje przełom epok w historii sztuki. Jego bryła to przykład przejścia stylu późnoromańskiego w styl wczesnogotycki. Zastosowano w nim sklepienie krzyżowo-żebrowe. Bryła świątyni zachowała się do dziś w pierwotnej formie.

https://trybunalski.pl/wiadomosci/historia/to-imprezowe-centrum-z-czasow-trybunalu-koronnego-barkowy-dwor-widzial-niejedno-zdjecia/e0EEtqiGjPq5LCkCSERn

Średniowieczny na zewnątrz

Obiekt został wzniesiony z kamienia łamanego, od lica cios z piaskowca szydłowieckiego, wewnątrz wyłożony cegłą, sklepienia z cegły, elementy konstrukcyjne i dekoracyjne z piaskowca.

Bryła kościoła klasztornego w Sulejowie to bazylika trójnawowa z transeptem i prostokątnym prezbiterium. Skrzyżowanie nawy zaakcentowano barokową sygnaturką.

Fa­sa­da za­chod­nia z dom­kiem por­ta­lo­wym, de­ko­ro­wa­nym ko­lum­na­mi i tym­pa­no­nem, a tak­że z umiesz­czo­ną nad nim ośmio­dziel­na ro­ze­ta. Ora­to­rium zdo­bi ro­mań­ski tym­pa­non przed­sta­wia­ją­cy krzyż wczes­no­chrze­ści­jań­ski, po bo­kach któ­re­go umiesz­czo­no pła­sko­rzeź­by pta­ka oraz słoń­ca, czyli sym­bo­le śmier­ci Chry­stu­sa.

Kościół charakteryzuje się masywną bryłą, surową dekoracją oraz harmonijnymi proporcjami, co odzwierciedla ideały prostoty i funkcjonalności zakonu cysterskiego. Surowe wnętrze wypełniają jednak barokowe zdobienia.

https://trybunalski.pl/wiadomosci/historia/piotrkow-trybunalski-tak-wygladal-w-1939-roku-miasto-uwiecznil-artysta-fotografii-krajoznawczej-zdjecia/eEQ3AIx56XkDBEnXNqrz

Kościół barokowy wewnątrz

W latach 1637-1653 kościół wyposażony został w cztery marmurowe ołtarze oraz obrazy. To wczesnobarkowe ołtarze boczne z czarnego marmuru i alabastru. Ufun­do­wa­ne zostały przez opa­ta Sta­ni­sła­wa Za­rem­bę w la­tach 40. XVII wie­ku. Są to oł­ta­rze Mat­ki Bo­skiej Ła­ska­wej, św. To­ma­sza Kan­tu­aryj­skie­go, św. Ber­nar­da oraz św. Be­ne­dyk­ta.

Dwa rokokowe ołtarze w tran­sep­cie to oł­tarz św. Trój­cy z he­ba­no­wym krzy­żem ucho­dzą­cym za „cu­dow­ny” i oł­tarz Pa­na Je­zu­sa z go­tyc­kim kru­cy­fik­sem.

W XVIII wieku został także ufundowany drewniany ołtarz główny, cztery ołtarze boczne, ambonę stalle i konfesjonały. Rokokowy ołtarz główny pochodzi z 1788 roku. W jego centralnej czę­ści znaj­du­je się XVII-wiecz­ny obraz au­tor­stwa Ja­na Tri­ciu­sa nad­wor­ne­go ma­la­rza Ja­na III So­bie­skie­go przed­sta­wia­ją­cy Wnie­bo­wzię­cie Naj­święt­szej Ma­rii Pan­ny. Z le­wej i pra­wej stro­ny obra­zu usta­wio­no sześć oka­za­łych ko­lumn i czte­ry fi­gu­ry ewan­ge­li­stów: Mar­ka, Łu­ka­sza, Ja­na i Ma­te­usza.

Ustawione po obu stronach nawy głów­nej mis­ter­nie rzeź­bio­ne stal­le z dru­giej po­ło­wy XVIII wie­ku oraz utrzy­ma­na w po­dob­nym sty­lu i ko­lo­ry­sty­ce am­bo­na, zwień­czo­na bal­da­chi­mem i rzeź­bą św. To­ma­sza Becke­ta klę­czą­ce­go w oto­cze­niu anio­łów.

Manierystyczno-barokowy prospekt organowy z XVIII wieku, a w nim bo­ga­to de­ko­ro­wa­ny in­stru­ment, wy­po­sa­żo­ny w 22 gło­sy gra­ją­ce z cym­bel­ster­nem, cyli wi­ru­ją­cą gwiaz­dą z dzwon­ka­mi.

Dekorację kościoła uzupełnia re­ne­san­so­wa po­li­chro­mia zdo­bią­ca ścia­ny pre­zbi­te­rium, a tak­że ba­ro­ko­we wy­po­sa­że­nie ka­pli­cy bło­go­sła­wio­ne­go Win­cen­te­go Ka­dłub­ka.

https://trybunalski.pl/wiadomosci/historia/top-10-zabytkow-w-piotrkowie-trybunalskim-najbardziej-znane-i-najciekawsze-budowle-piotrkowa-zdjecia/Uy0W1jLoicfoqYpA9q1l

Trudne dzieje Pomnika Historii

W 1790 roku świątynia została spalona. W 1847 roku kościół został ponownie zniszczony przez pożar. W latach osiemdziesiątych XX wieku z powodu fatalnego stanu świątynia została zamknięta.

Cystersi ponownie objęli parafię w 1986 roku. Generalny remont i konserwacja zostały podjęte od 1987 dzięki wsparciu fundacji „Obiekt Zabytkowy Opactwo Cystersów w Sulejowie”.

22 października 2012 rozporządzeniem Prezydenta RP. kościół i klasztor Cystersów w Sulejowie wpisano na listę Pomników Historii.