Minister spraw zagranicznych Malezji Mohamad Hasan (po prawej) wita minister spraw zagranicznych Anitę Anand podczas konferencji poministerialnej Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN) z Kanadą.
Minister spraw zagranicznych Anita Anand, przebywająca w tym tygodniu z wizytą w Japonii i Malezji, ogłosiła zmianę kierunku kanadyjskiej polityki zagranicznej w regionie Indo-Pacyfiku. Choć nie odchodzi ona całkowicie od wartości, które przez lata promował rząd Justina Trudeau, to priorytetem staje się teraz gospodarka i interes narodowy – zwłaszcza w kontekście napiętych relacji z Indiami.
– Polityka zagraniczna jest przedłużeniem interesów krajowych, a zwłaszcza gospodarczych – powiedziała Anand podczas telekonferencji z Malezji. Dodała, iż w czasach globalnej presji ekonomicznej nie można skupiać się wyłącznie na wartościach.
To wyraźne odejście od podejścia poprzedniego rządu, który w umowach handlowych eksponował kwestie ochrony środowiska, praw pracowniczych i równości płci. Nowe akcenty dyplomatyczne są spójne z podejściem nowego premiera Marka Carneya – byłego szefa Banku Kanady i Banku Anglii – który stawia na wzmacnianie potencjału wewnętrznego i ograniczanie zależności od Stanów Zjednoczonych.
W tle napięcia z Indiami
Wizyta Anand w regionie, w tym udział w spotkaniu ASEAN w Malezji, odbywa się na tle prób odbudowania stosunków z Indiami. Dyplomatyczne relacje obu państw załamały się po głośnym zabójstwie sikhijskiego aktywisty Hardeepa Singha Nijjara w 2023 roku w pobliżu Vancouver. Kanada oskarżyła o udział w zamachu agentów indyjskiego rządu, co wywołało poważny kryzys. Obie strony wydaliły po sześciu dyplomatów, a rozmowy handlowe zostały zawieszone.
Indie oskarżają Kanadę o wspieranie ruchu separatystycznego Sikhów, dążącego do utworzenia niepodległego państwa Khalistan, co New Delhi uznaje za naruszenie swojej suwerenności.
Od ocieplenia relacji do rozmów o handlu
Premier Indii Narendra Modi i premier Kanady Mark Carney w zeszłym miesiącu ściskają sobie dłonie na szczycie G7 w Kananaskis w Albercie.
Premier Carney podjął próbę odbudowy więzi. W czerwcu zaprosił premiera Narendrę Modiego na przyszłoroczny szczyt G7 w Albercie. Obaj przywódcy zgodzili się na przywrócenie wysokich komisarzy i rozpoczęcie rozmów na temat bezpieczeństwa. Zdaniem ekspertów, to pierwszy krok do wznowienia negocjacji handlowych, które toczą się – z przerwami – od 2010 roku.
– Nie ma Indo-Pacyfiku bez Indii – powiedział Vijay Sappani z Instytutu Macdonald-Laurier. – jeżeli chcemy być poważnym graczem w globalnej gospodarce, musimy się wykazać – dodał.
Sappani uważa, iż Kanada powinna uzyskać od Indii zapewnienia, iż nie będą ingerować w jej wewnętrzne sprawy, a sama zobowiązać się do nieuczestniczenia w wydarzeniach gloryfikujących przemoc związana z ruchem Khalistan.
Kanada zmienia ton
Szef Rady Biznesu Kanady Goldy Hyder powiedział, iż dotychczasowa polityka Ottawy bywała postrzegana jako „moralizatorska”. Jego zdaniem Kanada powinna pozostać wierna swoim wartościom, ale jednocześnie wykazać większy szacunek dla partnerów zagranicznych i realiów międzynarodowych.
Hyder zaznaczył, iż mimo napięć, indyjski biznes przez cały czas zachęca do rozwijania współpracy gospodarczej z Kanadą. – Pewnego dnia ten konflikt się rozwiąże. Nie możemy przez ten czas stać w miejscu – powiedział.
Wizyty przygotowujące grunt
Anita Anand, oprócz udziału w ASEAN, podpisała w Tokio umowę o wymianie informacji, która może otworzyć drogę do przyszłych kontraktów na zakup sprzętu wojskowego.
Według Viny Nadjibulli z Fundacji Azji i Pacyfiku, działania Anand „przygotowują grunt” pod planowane na jesień wizyty premiera Carneya w Malezji i Korei Południowej na forach ASEAN i APEC.
Choć minister spraw zagranicznych nie podała konkretnego terminu przywrócenia pełnych relacji dyplomatycznych z Indiami ani wznowienia rozmów handlowych, zapewniła, iż proces ten będzie „stopniowy, ale konsekwentny”.
Na podst. Canadian Press
