HAP pod lupą – poważne braki w systemie w Irlandii

Zdjęcie: HAP pod lupą - poważne braki w systemie w Irlandii

Szereg niedociągnięć negatywnie wpływa na sytuację tysięcy gospodarstw domowych w Irlandii.

Program Housing Assistance Payment (HAP), który od ponad dekady stanowi podstawę wsparcia mieszkaniowego w Irlandii, znalazł się pod ostrzałem.

Housing Assistance Payment (HAP) w Irlandii

Raport Rzecznika Praw Obywatelskich wskazuje na szereg systemowych niedociągnięć, które negatywnie wpływają na sytuację tysięcy gospodarstw domowych.

Zgodnie z ustaleniami, program HAP doprowadził do wycofania ponad 53 tysięcy mieszkań z ogólnodostępnego rynku najmu.

Choć celem było zapewnienie mieszkań osobom w trudnej sytuacji, to skutkiem ubocznym okazał się wzrost konkurencji i czynszów – zarówno dla beneficjentów programu, jak i wynajmujących na rynku komercyjnym.

Dodatkowo, maksymalna wysokość wsparcia, tzw. HAP cap, mimo możliwości zwiększenia przez lokalne władze o 35%, często nie wystarcza na pokrycie kosztów wynajmu.

Większość rodzin zmuszona jest dopłacać właścicielom nieruchomości różnicę z własnych środków, co prowadzi do pogłębiających się problemów finansowych.

Procedury w programie HAP

Raport ujawnia poważne nieprawidłowości w funkcjonowaniu programu HAP na poziomie lokalnym. Poszczególne samorządy stosują różne procedury, co prowadzi do braku jednolitości i licznych nieporozumień.

Zidentyfikowano przypadki znacznych opóźnień w rozpatrywaniu wniosków – od momentu złożenia dokumentów do wypłaty świadczenia mija często zbyt dużo czasu, przez co wielu wnioskodawców traci możliwość wynajmu mieszkania.

Dodatkowo, procedura ubiegania się o HAP i wsparcie mieszkaniowe jest zbędnie duplikowana. Osoby zainteresowane obiema formami pomocy muszą oddzielnie składać podobne dokumenty, mimo iż zakwalifikowanie się do mieszkań socjalnych powinno automatycznie uprawniać do HAP.

Zalecenia rzecznika

Beneficjenci programu HAP często nie otrzymują jasnych informacji dotyczących wysokości czynszu, który powinni płacić, czy możliwości uzyskania zwiększonego wsparcia.

W porównaniu z najemcami mieszkań socjalnych są również w gorszej sytuacji pod względem bezpieczeństwa mieszkaniowego i stabilności finansowej.

W odpowiedzi na ujawnione problemy, Rzecznik Praw Obywatelskich sformułował konkretne rekomendacje dla Ministerstwa Mieszkalnictwa i samorządów lokalnych.

Wśród najważniejszych znalazło się uproszczenie procesu aplikacyjnego i automatyczne przyznawanie HAP osobom zakwalifikowanym do mieszkań socjalnych.

Zalecono też wypłacanie świadczeń z datą wsteczną od początku najmu oraz przygotowanie przejrzystych materiałów informacyjnych dla wnioskodawców.