8 godzin temu
Były prezydent Francji Nicolas Sarkozyzostał oficjalnie pozbawiony Legii Honorowej – najwyższego odznaczenia państwowego – w związku z jego prawomocnym skazaniem za korupcję. Francja po raz drugi w historii odebrała ten tytuł byłemu przywódcy państwa.
Pierwszym urzędnikiem pozbawionym odznaczenia był marszałek Philippe Pétain. Ogłoszone właśnie postanowienie stanowi symboliczne zakończenie długiej i burzliwej historii sądowej byłego prezydenta, który przez lata odpierał zarzuty o nadużycia władzy, korupcję i nielegalne finansowanie kampanii wyborczych.
Liczne oskarżenia wobec byłego gospodarza Pałacu Elizejskiego
W 2021 roku Nicolas Sarkozy został skazany na trzy lata więzienia – z czego rok miał odbyć w areszcie domowym pod elektronicznym nadzorem – za próbę przekupienia sędziego Gilberta Aziberta. W zamian za informacje dotyczące innego śledztwa, Sarkozy, posługując się konspiracyjnym imieniem „Paul Bismuth”, miał oferować pomoc w uzyskaniu prestiżowego stanowiska w Monako.
Wyrok utrzymały sądy apelacyjne, a Sąd Kasacyjny w marcu 2024 r. ostatecznie odrzucił skargę obrony, czyniąc orzeczenie prawomocnym. Ta sprawa była pierwszym przypadkiem w historii V Republiki, w którym były prezydent Francji został skazany za korupcję.
Równolegle toczyła się sprawa tzw. afery Bygmalion, dotycząca kampanii reelekcyjnej Sarkozy’ego w 2012 roku. Władze ustaliły, iż zamiast zadeklarowanych 22,5 miliona euro, rzeczywiste wydatki kampanii przekroczyły 40 milionów. Aby ukryć przekroczenie limitów, sztab Sarkozy’ego miał fałszować faktury poprzez firmę Bygmalion.
We wrześniu 2021 roku Sarkozy został skazany na rok więzienia, choć kara została częściowo zawieszona. W lutym 2024 roku sąd apelacyjny złagodził wyrok do sześciu miesięcy więzienia i sześciu miesięcy w zawieszeniu.
Najpoważniejsze zarzuty dotyczą jednak przyjęcia przez Sarkozy’ego nielegalnych środków na kampanię w 2007 roku od reżimu libijskiego Mu’ammara Kaddafiego. Według prokuratury były prezydent miał przyjąć choćby 50 milionów euro w gotówce, łamiąc francuskie prawo wyborcze oraz dopuszczając się prania brudnych pieniędzy i korupcji na skalę międzynarodową.
Proces w tej sprawie rozpoczął się w marcu 2025 r. i budzi ogromne emocje we Francji. Prokuratura domaga się siedmioletniej kary więzienia oraz grzywny w wysokości 300 tys. euro. Wyrok ma zapaść we wrześniu. Sarkozy zaprzecza wszelkim zarzutom i twierdzi, iż proces ma charakter polityczny.
Utrata Legii Honorowej – symboliczny koniec pewnej epoki
Decyzję o odebraniu Legii Honorowej podjął prezydent Emmanuel Macron po tym, jak Sąd Kasacyjny ostatecznie zatwierdził wyrok skazujący Sarkozy’ego w sprawie Bismuth. To gest o głębokim znaczeniu symbolicznym – nie tylko dla francuskiej opinii publicznej, ale także dla samego Sarkozy’ego, który przez lata kreował się na obrońcę wartości republikańskich i praworządności.
Mimo wyroków Sarkozy przez cały czas zapowiada walkę o oczyszczenie swojego imienia. Jego adwokaci złożyli wniosek do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, argumentując, iż procesy naruszyły jego prawo do sprawiedliwego sądu.
Choć komentatorzy twierdzą, iż przyszłość Sarkozy’ego jako aktywnego polityka dobiegła końca, w sprawie byłego prezydenta nie są zgodni. Z jednej strony jego procesy są oceniane jako dowód niezależności wymiaru sprawiedliwości, z drugiej – pojawiają się oskarżenia o motywy polityczne i „niszczenie prawicy”.
Generał François Lecointre, Kanclerz Legii Honorowej, podkreślił, iż przepisy jasno nakazują pozbawienie odznaczenia każdemu, kto został prawomocnie skazany na co najmniej rok więzienia, co czyni tę decyzję proceduralnie oczywistą.
Sprawa Nicolasa Sarkozy’ego stawia fundamentalne pytania o równość wobec prawa i odpowiedzialność politycznych elit. Dla jednych jest dowodem na siłę francuskich instytucji i niezależność wymiaru sprawiedliwości. Dla innych – tragicznym końcem kariery błyskotliwego, choć kontrowersyjnego przywódcy.
Jedno jest pewne: Nicolas Sarkozy na zawsze pozostanie jednym z najbardziej kontrowersyjnych prezydentów w historii V Republiki.
