Zarejestrowałeś? Był obowiązek. realizowane są wielkie kontrole w całej Polsce, sypią się mandaty

Właściciele nieruchomości, którzy zignorowali obowiązek zgłoszenia źródła ogrzewania do krajowego rejestru, muszą liczyć się z poważnymi konsekwencjami. Straż miejska systematycznie kontroluje domy i mieszkania, a wysokość mandatów może sięgać 5000 zł. Problem dotyczy nie tylko samej kary – brak rejestracji odbija się też na możliwości wypłaty ubezpieczenia w razie pożaru czy innego zdarzenia losowego.

Fot. Warszawa w Pigułce

Czym jest CEEB i dlaczego powstał?

Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków to krajowa baza danych, która powstała w odpowiedzi na rosnący problem smogu w polskich miastach. System gromadzi informacje o wszystkich urządzeniach grzewczych o mocy do 1 MW, które znajdują się w budynkach mieszkalnych oraz lokalach użytkowych. Chodzi zarówno o piece, kotły, kominki, jak i pompy ciepła czy instalacje gazowe.

Podstawowym celem rejestru jest stworzenie mapy emisji zanieczyszczeń na terenie całego kraju. Dzięki danym z CEEB możliwe jest identyfikowanie obszarów o największym zagęszczeniu przestarzałych pieców i kotłów, które odpowiadają za znaczną część smogu w okresie grzewczym. To z kolei pozwala samorządom i rządowi skuteczniej kierować programy dotacyjne i planować działania antysmogowe.

Kto musi zgłosić źródło ogrzewania?

Obowiązek rejestracji w CEEB spoczywa na wszystkich właścicielach i współwłaścicielach budynków mieszkalnych oraz lokali. Dotyczy to zarówno domów jednorodzinnych, jak i mieszkań w blokach. Zgłoszeniu podlegają wszystkie instalacje grzewcze, niezależnie od rodzaju paliwa – od tradycyjnych kotłów na węgiel, przez piece gazowe, po nowoczesne pompy ciepła.

Wyjątek stanowią jedynie budynki ogrzewane centralnie z sieci ciepłowniczej, w których nie ma indywidualnych źródeł ciepła. jeżeli jednak mieszkanie posiada dodatkowo kominek lub piecyk gazowy, również te urządzenia wymagają rejestracji.

Jak przebiega kontrola?

Straż miejska ma prawo przeprowadzać kontrole zarówno w trybie planowym, jak i interwencyjnym – na przykład po zgłoszeniu przez sąsiadów podejrzenia spalania niedozwolonych odpadów. Funkcjonariusze weryfikują przede wszystkim, czy źródło ogrzewania zostało zgłoszone do systemu. Sprawdzają też zgodność danych w rejestrze z rzeczywistym stanem – rodzaj urządzenia, typ paliwa, klasę ekologiczną kotła.

Od 2024 roku straż miejska dysponuje rozszerzonymi uprawnieniami. Może szczegółowo kontrolować parametry techniczne urządzeń grzewczych i porównywać je z danymi w CEEB. W przypadku rozbieżności właściciel musi liczyć się z mandatem oraz nakazem aktualizacji danych w systemie.

Wysokość kar finansowych

Sankcje za brak wpisu do CEEB lub podanie nieprawdziwych informacji są dotkliwe. Mandat karny może wynieść od kilkuset do 5000 zł. Wysokość grzywny zależy od rodzaju naruszenia – wyższą karę otrzymają ci, którzy w ogóle nie dokonali rejestracji, nieco niższą osoby, które podały nieprawdziwe dane.

Co istotne, kontrole mogą się powtarzać. jeżeli podczas pierwszej wizytacji straż miejska stwierdzi brak wpisu i nałoży mandat, może wrócić po pewnym czasie i sprawdzić, czy właściciel wykonał obowiązek. W przypadku dalszego nieprzestrzegania przepisów możliwe jest nałożenie kolejnej kary.

Kluczowy aspekt: przeglądy kominowe i ubezpieczenia

Mało kto zdaje sobie sprawę, iż brak rejestracji w CEEB ma o wiele poważniejsze konsekwencje niż sama kara finansowa. Urządzenia niezarejestrowane w systemie nie mogą być wpisane do elektronicznej ewidencji przeglądów kominowych. To oznacza, iż choćby jeżeli kominiarze regularnie sprawdzają naszą instalację, ich przeglądy nie zostaną odnotowane w sposób, który akceptują ubezpieczyciele.

W praktyce to właśnie te elektroniczne wpisy decydują o wypłacie odszkodowania w razie pożaru lub innego zdarzenia losowego związanego z instalacją grzewczą. Ubezpieczyciele przy rozpatrywaniu szkody sprawdzają, czy budynek był zgłoszony do CEEB i czy przeglądy kominowe zostały prawidłowo udokumentowane w systemie. Brak tych wpisów może być podstawą do odmowy wypłaty świadczenia – choćby jeżeli polisa jest opłacona i zdarzenie było objęte ochroną.

Mówimy tutaj o sytuacjach potencjalnie bardzo kosztownych – pożar domu czy mieszkania to strata często sięgająca setek tysięcy złotych. Brak możliwości uzyskania odszkodowania z powodu zaniedbania tak prostej formalności jak wpis do CEEB może oznaczać katastrofę finansową dla całej rodziny.

Jak dokonać rejestracji?

Zgłoszenie źródła ogrzewania do CEEB jest całkowicie bezpłatne i można je wykonać na trzy sposoby. Najprostszą metodą jest rejestracja online przez stronę Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego. System prowadzi użytkownika krok po kroku przez formularz, który wymaga podania podstawowych danych o budynku i parametrów urządzenia grzewczego.

Alternatywnie można wysłać zgłoszenie listem poleconym do adekwatnego urzędu gminy lub miasta. Formularze są dostępne na stronach internetowych urzędów. Trzecia opcja to wizyta osobista w urzędzie – w wielu miejscach urzędnicy pomagają wypełnić dokumenty na miejscu.

Dla nowych instalacji obowiązuje bardzo krótki termin – zaledwie 14 dni od zakończenia montażu. Osoby, które mają starsze piece lub kotły i jeszcze ich nie zgłosiły, powinny to zrobić jak najszybciej, nie czekając na kontrolę.

Co trzeba podać w systemie?

Formularz rejestracyjny wymaga podania kilku podstawowych informacji. Przede wszystkim dane adresowe budynku i właściciela. Następnie szczegóły dotyczące źródła ciepła: typ urządzenia (kocioł, piec, kominek, pompa ciepła), rodzaj paliwa, moc urządzenia, rok produkcji oraz klasę energetyczną. W przypadku kotłów i pieców na paliwa stałe konieczne jest podanie informacji o spełnianiu norm emisyjnych.

Jeśli w budynku znajduje się więcej niż jedno źródło ogrzewania – na przykład kocioł główny i kominek – każde z nich wymaga osobnego wpisu w systemie.

Aktualizacja danych

Obowiązek nie kończy się na jednorazowym zgłoszeniu. Właściciel musi pamiętać o aktualizacji danych w CEEB w przypadku każdej zmiany. Wymiana starego pieca na nowy, montaż pompy ciepła, zmiana typu paliwa – wszystkie te sytuacje wymagają zgłoszenia w systemie w ciągu 14 dni od zainstalowania nowego urządzenia lub wprowadzenia modyfikacji.

Likwidacja źródła ciepła – na przykład po podłączeniu do sieci ciepłowniczej – również musi być odnotowana w rejestrze. Tylko w ten sposób system będzie odzwierciedlał rzeczywisty stan instalacji grzewczych w budynku.

Skuteczność kontroli antysmogowych

Dane z CEEB stanowią podstawę działań antysmogowych w całym kraju. Samorządy wykorzystują je do tworzenia lokalnych programów wymiany przestarzałych pieców, identyfikowania budynków wymagających termomodernizacji oraz planowania stref niskiej emisji. Im więcej wiarygodnych informacji w systemie, tym skuteczniejsze mogą być działania na rzecz poprawy jakości powietrza.

Rejestr pozwala też weryfikować, czy właściciele stosują się do lokalnych uchwał antysmogowych, które w wielu regionach zakazują już używania najstarszych kotłów i pieców. Kontrole straży miejskiej często są nakierowane właśnie na obszary, gdzie podejrzewa się masowe łamanie tych przepisów.

Zgłoszenie źródła ogrzewania do CEEB to obowiązek, którego nie warto lekceważyć. Nie chodzi tylko o uniknięcie mandatu w wysokości choćby 5000 zł. Znacznie poważniejsze konsekwencje wiążą się z niemożnością prawidłowego dokumentowania przeglądów kominowych, co w praktyce oznacza brak ochrony ubezpieczeniowej. W razie pożaru lub innego zdarzenia losowego może to skutkować odmową wypłaty odszkodowania i ogromną stratą finansową. Rejestracja jest darmowa, prosta i zajmuje kilkanaście minut – nie ma powodu, by jej nie wykonać.