Zamykają lokale wyborcza, a oni już wszystko wiedzą. Oto jak działa sondaż exit poll

1 dzień temu

Sondaże exit poll na stałe wpisały się w wyborczy krajobraz wielu krajów. Polegają one na wypełnianiu przez wyborców formularzy tuż po oddaniu głosu. W ten sposób można z dużą dokładnością oszacować końcowe wyniki wszystkich partii lub kandydatów. W Polsce badanie to realizuje firma Ipsos, dostarczając dane mediom.

ZOBACZ: "Noc wyborcza: Polska Wybiera. Wybory Prezydenckie 2025" w Polsacie i kanałach Grupy Polsat

Firma tłumaczy, iż całe przedsięwzięcie opiera się na wysłaniu ankieterów do 500 losowo wybranych lokali wyborczych w kraju. Losowość nie oznacza przypadkowości, bo pula tych miejsc dobierana jest przy uwzględnieniu województwa i wielkości miejscowości.

"Jeśli np. lokale wiejskie stanowią 40 proc. wszystkich obwodów głosowania w Polsce, to także w próbie będzie ich około 40 proc." - podkreśla badawczy instytut.

Exit poll. najważniejsze anonimowe ankiety

W wytypowanych punktach co dziesiąta osoba proszona jest po oddaniu głosu o wypełnienie anonimowej ankiety. Udział w badaniu jest dobrowolny. Wyborcy deklarują m.in., na którego kandydata oddali głos. Procedura ta pozwala na uogólnienie wyników z próby na całą populację głosujących z wysokim prawdopodobieństwem trafności.

Choć materiałów jest dużo, już w momencie zakończenia głosowania media dysponują wstępnymi szacunkami. Dzieje się tak dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii.

ZOBACZ: Wybory prezydenckie 2025. Kto nie może wziąć udziału w głosowaniu w drugiej turze wyborów?

Ankieterzy, korzystając ze specjalnych aplikacji w telefonach, przesyłają dane bezpośrednio do centrali. Tam analizowane są przez zespół specjalistów wspieranych przez zaawansowane systemy informatyczne. Dzięki temu wyniki mogą zostać ogłoszone tuż po zamknięciu lokali, o godz. 21.

Wyniki exit poll cechują się dużą trafnością. Ipsos wskazuje, iż w 2019 r. wynik PiS oszacowano z dokładnością do 0,1 pkt proc. Cztery lata później średni błąd wynosił 0,78 pkt proc. Natomiast po pierwszej turze wyborów prezydenckich 18 maja 2025 r. różnice między prognozą a oficjalnymi wynikami czołowej trójki kandydatów wynosiły około 0,5 pkt proc.

Wynik godny zaufania, ale to wciąż sondaż

Zaznacza się jednak, iż nie jest prognoza nieomylna. Zakłada się, iż błąd statystyczny mieści się w granicach ok. +/- 2 pkt. proc. Co to oznacza? Dla przykładu, jeżeli poparcie danej partii sugeruje przekroczenie progu wyborczego, wynoszącego 5 proc., aż do ogłoszenia oficjalnych rezultatów nie będzie pewności, czy dostanie się ona do Sejmu.

"Przy bardzo wyrównanej walce wyborczej, wynik exit poll dostarcza nam bardziej informacji o remisowych nastrojach i bardzo zbliżonym poparciu komitetów lub kandydatów niż o jednoznacznym zwycięstwie którejś ze stron" - zaznacza ponadto sondażownia.

ZOBACZ: Jakie kary za naruszenie ciszy wyborczej w drugiej turze wyborów 2025?

Dlatego w przypadku zaciętej rywalizacji, jak ta zapowiadana na 1 czerwca między Rafałem Trzaskowskim a Karolem Nawrockim, wstępne dane mogą nie wskazać jednoznacznego zwycięzcy.

Późnym wieczorem, po publikacji exit poll ogłaszany jest również tzw. late poll. Jest to wersja szacunków zaktualizowana o oficjalne dane z wybranych komisji wyborczych. Umożliwia to jeszcze dokładniejsze prognozy wyników.

WIDEO: Spięcie w studiu. Politycy poróżnili się o dogrywkę Trzaskowskiego z Mentzenem