8 godzin temu
Nowe regulacje, które wejdą w życie w najbliższych miesiącach, wprowadzają szeroki katalog obiektów oraz instalacji, które będzie można wznosić bez konieczności uzyskiwania pozwolenia na budowę, co stanowi największą reformę prawa budowlanego od wielu lat oraz może przyspieszyć realizację tysięcy inwestycji na terenie całego kraju.
Fot. Warszawa w Pigułce
Właściciele nieruchomości mieszkaniowych oraz działek budowlanych zyskają możliwość realizacji znacznie szerszego zakresu projektów budowlanych przy wykorzystaniu jedynie procedury zgłoszeniowej, co oznacza dramatyczne skrócenie czasu potrzebnego na uzyskanie niezbędnych pozwoleń oraz eliminację kosztownych i czasochłonnych procedur administracyjnych. Ta fundamentalna zmiana w podejściu do regulacji budowlanych odpowiada na długoletnie postulaty środowisk inwestorskich oraz indywidualnych właścicieli nieruchomości, którzy przez lata zmagali się z przewlekłymi procedurami administracyjnymi choćby przy realizacji najmniejszych projektów budowlanych.
Wśród najważniejszych zmian wprowadzanych przez nowelizację znajduje się możliwość budowy przydomowych schronów o powierzchni do trzydziestu pięciu metrów kwadratowych bez konieczności uzyskiwania pozwolenia na budowę, co stanowi odpowiedź na rosnące zainteresowanie obywateli budową obiektów zwiększających bezpieczeństwo rodzin w obliczu współczesnych zagrożeń geopolitycznych. Schrony tego typu będą mogły być realizowane przy wykorzystaniu jedynie procedury zgłoszeniowej, co znacząco skróci czas realizacji oraz obniży koszty związane z przygotowaniem dokumentacji projektowej oraz procedurami administracyjnymi.
Kolejnym istotnym ułatwieniem wprowadzanym przez rząd jest możliwość budowy zadaszonych tarasów oraz pergoli o powierzchni do pięćdziesięciu metrów kwadratowych bez konieczności uzyskiwania pozwolenia na budowę, co dotyczy zarówno obiektów wolnostojących, jak i przylegających do istniejących budynków mieszkalnych. Ta zmiana znacząco ułatwi właścicielom domów jednorodzinnych oraz działek rekreacyjnych rozbudowę przestrzeni wypoczynkowej oraz zwiększenie komfortu użytkowania nieruchomości, eliminując jednocześnie biurokratyczne bariery, które dotychczas zniechęcały do realizacji tego typu inwestycji.
Właściciele działek rekreacyjnych oraz sportowych zyskają również możliwość budowy boisk sportowych oraz obiektów rekreacyjnych bez konieczności przechodzenia przez skomplikowane procedury pozwoleniowe, co może przyczynić się do rozwoju infrastruktury sportowo-rekreacyjnej na terenach prywatnych oraz zwiększenia dostępności tego typu obiektów dla społeczności lokalnych. Ta zmiana jest szczególnie istotna w kontekście rosnącego zainteresowania aktywnością fizyczną oraz sportem amatorskim, a także może wspierać rozwój turystyki lokalnej oraz agroturystyki.
Rewolucyjne zmiany dotyczą również obiektów wodnych, gdzie baseny oraz oczka wodne o powierzchni do pięćdziesięciu metrów kwadratowych będą mogły być realizowane bez jakichkolwiek formalności budowlanych, w tym bez konieczności składania zgłoszenia w urzędzie gminy. Ta radykalna deregulacja procedur dotyczących małych obiektów wodnych stanowi odpowiedź na rosnące zainteresowanie właścicieli nieruchomości budową basenów oraz elementów wodnych zwiększających atrakcyjność oraz wartość ich działek, a jednocześnie eliminuje biurokratyczne bariery, które dotychczas znacznie utrudniały realizację tego typu inwestycji.
Szczególnie istotne zmiany wprowadza nowelizacja w zakresie instalacji związanych z odnawialnymi źródłami energii, gdzie mikroinstalacje wiatrowe o wysokości do trzech metrów oraz magazyny energii o pojemności do dwudziestu kilowatogodzin będą mogły być montowane całkowicie bez jakichkolwiek formalności budowlanych czy procedur zgłoszeniowych. Ta zmiana może znacząco przyspieszyć rozwój rozproszonej energetyki odnawialnej oraz zwiększyć zainteresowanie właścicieli nieruchomości inwestycjami w odnawialne źródła energii, co stanowi element szerszej strategii transformacji energetycznej Polski.
Większe instalacje energetyczne o wysokości do dwunastu metrów będą wymagały jedynie opracowania projektu architektoniczno-budowlanego bez konieczności przechodzenia przez procedury pozwoleniowe, co stanowi znaczące uproszczenie w porównaniu z dotychczasowymi wymaganiami oraz może zachęcić do realizacji większych projektów energetyki odnawialnej na poziomie indywidualnych gospodarstw domowych. Ta zmiana jest szczególnie istotna w kontekście wzrastających cen energii oraz coraz większego zainteresowania społeczeństwa osiągnięciem niezależności energetycznej na poziomie lokalnym.
Sektor rolniczy zyska szczególnie istotne ułatwienia poprzez wprowadzenie możliwości budowy zbiorników na wodę opadową oraz roztopową o pojemności do trzydziestu metrów sześciennych bez konieczności uzyskiwania pozwolenia na budowę oraz bez wymogu opracowywania projektu budowlanego. Ta zmiana może znacząco wspierać gospodarstwa rolne w adaptacji do zmian klimatycznych poprzez zwiększenie możliwości retencji wody oraz może przyczynić się do poprawy efektywności gospodarowania zasobami wodnymi w rolnictwie, co jest szczególnie istotne w obliczu coraz częstszych okresów suszy.
Nowelizacja wprowadza również innowacyjny mechanizm, określany jako system ostrzeżeń, który ma na celu humanizację procedur kontrolnych oraz zmniejszenie rygoru administracyjnego wobec drobnych naruszeń przepisów budowlanych. W przypadku stwierdzenia istotnych odstępstw od zatwierdzonej dokumentacji projektowej, inwestorzy będą otrzymywali ostrzeżenie z nakazem usunięcia nieprawidłowości w określonym terminie, zamiast natychmiastowego wszczynania formalnego postępowania administracyjnego zakończonego mandatami lub innymi sankcjami.
Ten mechanizm ostrzegawczy ma sprzyjać bardziej konstruktywnemu podejściu do rozwiązywania problemów powstających podczas realizacji inwestycji oraz ma umożliwić inwestorom korektę błędów bez ponoszenia dotkliwych konsekwencji finansowych czy prawnych. Wprowadzenie systemu ostrzeżeń stanowi element szerszej filozofii zmian zmierzających do utworzenia bardziej przyjaznego oraz współpracującego z obywatelami systemu administracji budowlanej, który skupia się na osiągnięciu celu jakim jest bezpieczna oraz zgodna z przepisami realizacja inwestycji, a nie na karaniu za drobne uchybienia formalne.
Istotnym elementem reformy jest również przesunięcie terminu obowiązkowego wprowadzenia elektronicznego dziennika budowy oraz cyfrowej książki obiektu budowlanego do końca 2034 roku, co daje inwestorom oraz branży budowlanej dodatkowych dziesięć lat na przygotowanie się do pełnej cyfryzacji procesów dokumentacyjnych. To przedłużenie okresu przejściowego stanowi odpowiedź na sygnały płynące z rynku budowlanego wskazujące na potrzebę większego czasu w wdrożenie zaawansowanych systemów informatycznych oraz przeszkolenie personelu odpowiedzialnego za prowadzenie dokumentacji budowlanej.
Możliwość dalszego korzystania z tradycyjnej dokumentacji papierowej przez najbliższą dekadę oznacza, iż mniejsze firmy budowlane oraz indywidualni inwestorzy nie będą zmuszeni do ponoszenia natychmiastowych kosztów związanych z zakupem oraz wdrożeniem specializowanego systemu do prowadzenia elektronicznej dokumentacji budowlanej. Jednocześnie ten długi okres przejściowy umożliwi stopniowe przygotowanie rynku do pełnej cyfryzacji oraz zapewni odpowiedni czas na rozwój oraz udoskonalenie systemów informatycznych przeznaczonych dla sektora budowlanego.
Projektodawcy reform przewidują, iż wprowadzone zmiany mogą przyspieszyć realizację tysięcy inwestycji w całym kraju poprzez eliminację biurokratycznych barier oraz znaczące skrócenie czasu potrzebnego na uzyskanie niezbędnych pozwoleń oraz dokumentów. Szczególnie istotne może okazać się wpływ tych zmian na sektor budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego, gdzie właściciele domów oraz działek będą mogli znacznie szybciej oraz taniej realizować inwestycje zwiększające komfort oraz wartość ich nieruchomości.
Deregulacja procedur dotyczących obiektów rekreacyjnych, sportowych oraz związanych z odnawialnymi źródłami energii może również przyczynić się do rozwoju lokalnej przedsiębiorczości oraz zwiększenia konkurencyjności polskich firm działających w tych sektorach. Eliminacja czasochłonnych procedur administracyjnych oznacza, iż firmy budowlane będą mogły szybciej realizować zlecenia oraz oferować klientom krótsze terminy realizacji projektów, co może przełożyć się na zwiększenie popytu na usługi budowlane oraz rozwój całego sektora.
Wprowadzone zmiany stanowią również istotny element szerszej strategii wspierania transformacji energetycznej Polski poprzez ułatwienie dostępu do technologii odnawialnych źródeł energii dla indywidualnych gospodarstw domowych oraz małych przedsiębiorstw. Uproszczenie procedur związanych z instalacją systemów fotowoltaicznych, turbin wiatrowych oraz magazynów energii może znacząco przyspieszyć rozwój rozproszonej energetyki odnawialnej oraz zwiększyć udział zielonej energii w krajowym miksie energetycznym.
Sektor rolniczy może szczególnie skorzystać na wprowadzonych ułatwieniach, gdzie możliwość budowy zbiorników retencyjnych bez skomplikowanych procedur administracyjnych może wspierać adaptację gospodarstw do zmieniających się warunków klimatycznych oraz zwiększać ich odporność na okresy suszy. Ta zmiana może również przyczynić się do poprawy efektywności wykorzystania zasobów wodnych w rolnictwie oraz wspierać zrównoważony rozwój sektora rolno-spożywczego.
Mechanizm ostrzeżeń wprowadzany przez reformę może również przyczynić się do poprawy relacji pomiędzy inwestorami a organami nadzoru budowlanego poprzez zastąpienie represyjnego modelu kontroli bardziej współpracującym podejściem skoncentrowanym na edukacji oraz pomocy w rozwiązywaniu problemów. To podejście może zwiększyć zaufanie obywateli do administracji publicznej oraz zachęcić do większej współpracy w zakresie przestrzegania przepisów budowlanych.
Przedłużenie okresu przejściowego dla cyfryzacji dokumentacji budowlanej do 2034 roku pokazuje pragmatyczne podejście prawodawcy do wdrażania nowoczesnych technologii w sektorze budowlanym, uwzględniające rzeczywiste możliwości oraz potrzeby rynku. Ta decyzja może przyczynić się do płynniejszego procesu cyfryzacji oraz uniknięcia problemów związanych z przymusowym, przedwczesnym wdrażaniem niedojrzałych jeszcze systemów informatycznych.
Łącznie wprowadzane zmiany stanowią najbardziej kompleksową reformę polskiego prawa budowlanego od wielu lat oraz mogą znacząco wpłynąć na dynamikę rozwoju budownictwa w Polsce, szczególnie w sektorze inwestycji indywidualnych oraz małych projektów komercyjnych. Sukces tych reform będzie zależał od skuteczności ich implementacji oraz od tego, jak gwałtownie sektor budowlany oraz administracja publiczna dostosują się do nowych procedur oraz wykorzystają oferowane przez nie możliwości ulepszenia procesów inwestycyjnych.
Źródło: Radio ZET/PAP/Warszawa w Pigułce
