5 godzin temu
Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO) porozumiała się w sprawie osiągnięcia zerowej emisji gazów cieplarnianych z globalnej żeglugi do 2050 r. Jest to historyczny konsensus w walce ze zmianą klimatu, oznaczające znaczny postęp w zmniejszaniu wpływu przemysłu żeglugowego na środowisko w skali globalnej.
Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO)
Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO) jest agendą Organizacji Narodów Zjednoczonych ONZ, zajmującą się sprawami morskimi, zwłaszcza bezpieczeństwem i ochroną żeglugi oraz zapobieganiem zanieczyszczaniu środowiska morskiego przez statki. Głównym zadaniem IMO jest stworzenie efektywnych ram prawnych dla szeroko rozumianego przemysłu morskiego, a także kontrolowanie powszechnego ich przyjmowania i wdrażania.
Według stanu na rok 2023 jej członkami jest 175 państw i 3 państwa w charakterze członków stowarzyszonych (Hongkong, Wyspy Owcze i Makau). 66 organizacji międzyrządowych posiada umowy o współpracy z IMO, zaś 88 organizacji pozarządowych ma przy niej status doradczy.
Jakie są podstawowe założenia przyjętego porozumienia?
Podstawowe założenia porozumienia wynikają z przyjętej w 2023 r. strategii IMO, w której jasno określono plan działania na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych z żeglugi światowej, z celami ograniczenia emisji o co najmniej 20 proc. (dążąc do 30 proc.) do 2030 r., o co najmniej 70 proc. (dążąc do 80 proc.) do 2040 r., w porównaniu z poziomami z 2008 r. oraz osiągnięcie zerowych emisji netto do około 2050 r.
Porozumienie zawiera nowy środek określający globalny standard stopniowego zmniejszania intensywności emisji gazów cieplarnianych z paliw żeglugowych. Środek ten ma zastosowanie do pełnego cyklu życia emisji gazów cieplarnianych z paliw żeglugowych. Stosuje się w nim znormalizowane kryteria i wspólny system certyfikacji, który zapewnia równe warunki działania, niezależnie od tego, gdzie paliwo jest produkowane, transportowane lub wykorzystywane. W rezultacie zapobiegnie to przenoszeniu emisji do innych sektorów i zachęci do zrównoważonych inwestycji, które zmniejszą emisje w całym cyklu i na całym świecie.
Nowy mechanizm ustalania cen emisji
Nowy środek wprowadza również pierwszy globalny mechanizm ustalania cen emisji, który wraz z zachętami finansowymi skłoni przedsiębiorstwa żeglugowe do korzystania z najczystszych paliw i technologii na wczesnym etapie. Na przykład do inwestowania w bezemisyjne lub niemal bezemisyjne paliwa żeglugowe, takie jak odnawialny metanol i amoniak. Poprzez stymulowanie inwestycji w czystsze paliwa środek ten przyczyni się do zmniejszenia śladu węglowego przemysłu żeglugowego.
Mechanizm ustalania cen będzie miał zastosowanie do części emisji z żeglugi międzynarodowej od 2028 r., przy czym cena początkowa wyniesie 100 dol. za tonę CO2. Przyniesie to dochody, szacowane na 11–13 mld dol. rocznie, które zostaną wykorzystane do wsparcia rozwoju i wdrażania tych bezemisyjnych i prawie bezemisyjnych paliw. Część środków zostanie przeznaczona również na wsparcie sprawiedliwej i równej transformacji. Będą one dzielone ze szczególnym uwzględnieniem państw najsłabiej rozwiniętych i małych, rozwijających się państw wyspiarskich
Jednocześnie warto pamiętać, iż od 1 stycznia 2024 r. unijny system handlu uprawnieniami do emisji rozszerzył swoje oddziaływanie na sektor transportu morskiego, co oznacza, iż armatorzy muszą monitorować emisje i nabywać jednostki EUA. Więcej na ten temat pisaliśmy w jednym z poprzednich artykułów: Czy unijny system handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) naprawdę działa?.
Kiedy zacznie obowiązywać nowe porozumienie na rzecz osiągnięcia zerowych emisji?
Zgodnie z założeniami przyjęte porozumienie zostanie potwierdzone przez Międzynarodową Organizację Morską w październiku 2025 r. Ponieważ negocjacje w sprawie nowej umowy dobiegły końca, rozpoczną się prace nad wdrożeniem przyjętych ram w poszczególnych krajach. Zgodnie z zapowiedziami Komisja Europejska oceni przyjęte porozumienie, aby sprawdzić, w jaki sposób wchodzi ono w interakcje z aktualnymi przepisami UE dotyczącymi gospodarki morskiej, zachowując integralność środowiskową przy jednoczesnym unikaniu podwójnego obciążenia.
Zgodnie ze stanowiskiem Komisji Europejskiej przyjęte porozumienie podkreśla silne zaangażowanie międzynarodowej społeczności morskiej na rzecz zmniejszenia śladu węglowego sektora, przy jednoczesnym zapewnieniu sprawiedliwej transformacji i równych warunków działania. Zgodnie z zapowiedziami Komisja Europejska będzie przez cały czas aktywnie angażować się w jego przyjmowanie i skuteczne wdrażanie.
