Odnawialne źródła energii fundamentem uniezależnienia UE od paliw kopalnych
Zgodnie z raportem „Renewables, electrification and flexibility – for a competitive EU energy system transformation by 2030” opublikowanym 26 czerwca przez Europejską Agencję Środowiska (EEA), rozbudowa krajowych źródeł odnawialnych – zwłaszcza energii słonecznej i wiatrowej – może znacząco obniżyć koszty wytwarzania energii w UE. Zmniejszenie emisji CO₂ w sektorze elektroenergetycznym pokazuje, iż Unia potrafi skutecznie odchodzić od paliw kopalnych. Znacznie wolniejsze postępy notowane są natomiast w sektorach transportu i ciepłownictwa, gdzie przez cały czas dominuje ropa i gaz.
Według danych EEA, w 2022 roku gwałtowny wzrost cen gazu spowodował podwojenie unijnego rachunku za import energii – do poziomu odpowiadającego aż 4% PKB. Tymczasem inwestycje w OZE mogą te wydatki ograniczyć, poprawiając jednocześnie bezpieczeństwo energetyczne i samowystarczalność Europy.
Tańszy prąd dzięki zielonej energii i elastycznym sieciom
Analiza wskazuje, iż przy realizacji celów UE na 2030 rok w zakresie OZE i efektywności, koszt zmienny wytwarzania energii może spaść choćby o 57% w porównaniu do 2023 roku. Choć krótkoterminowo oszczędności te będą częściowo pochłonięte przez inwestycje w infrastrukturę, w dłuższej perspektywie mogą przełożyć się na niższe ceny dla konsumentów.
EEA wskazuje trzy strategiczne filary konieczne do realizacji tego scenariusza:
- Odblokowanie kapitału dla OZE: udział odnawialnych źródeł w mocy zainstalowanej musi wzrosnąć do 77% do 2030 r. (obecnie to nieco ponad 50%). najważniejsze będą stabilne regulacje i zachęty inwestycyjne.
- Podwojenie elastyczności systemu: rozbudowa inteligentnych sieci, systemów magazynowania energii i zarządzania popytem musi przyspieszyć, by utrzymać równowagę w systemie.
- Lepsza koordynacja między państwami UE: konieczna jest kooperacja transgraniczna w zakresie planowania i infrastruktury, by zmniejszyć różnice regionalne i zwiększyć odporność całego systemu.
Elektryfikacja ogrzewania, transportu i przemysłu konieczna już teraz
Raport podkreśla również znaczenie podejścia sektorowego. W ogrzewnictwie i przemyśle szybkie przejście na pompy ciepła oraz modernizacja budynków pozwoli ograniczyć zużycie gazu. W transporcie decydujące znaczenie będzie miało przyspieszenie elektryfikacji – poprzez rozwój infrastruktury dla pojazdów elektrycznych, ale także promowanie transportu zbiorowego, rowerowego i pieszego.
Zdaniem EEA, konieczna jest również reforma fiskalna – ujednolicenie sygnałów cenowych w całym systemie energetycznym i stopniowe eliminowanie subsydiów dla paliw kopalnych, które w latach 2022–2023 osiągnęły rekordowy poziom. najważniejsze będzie też lepsze informowanie konsumentów oraz kompleksowe pakiety polityk, które pomogą podejmować decyzje sprzyjające elektryfikacji i dekarbonizacji.
Zobacz również:- Nowe ramy pomocy państwa dla Zielonego Przemysłu w UE – „Choose Europe” jako fundament konkurencyjnej dekarbonizacji
- Ogrzewanie pochłania 62,5% energii w domach UE – dane Eurostatu
- Inwestycje UE w ochronę środowiska w 2024 roku sięgnęły 76 mld euro
Źródło: EEA
