Opłata cukrowa w górę od 2026 r.: cele zdrowotne, nowe stawki i wpływ na cenę napojów

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o zdrowiu publicznym oraz ustawy o PIT, przedłożony przez Ministra Finansów i Gospodarki. Zmiany zakładają podwyższenie opłaty od napojów słodzonych i energetycznych, aby ograniczyć ich spożycie i wesprzeć profilaktykę zdrowotną. Podwyżki mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku.

Dlaczego teraz?

Opłata od napojów słodzonych nie była aktualizowana od 2020 roku i dziś jest zbyt niska, aby skutecznie zniechęcać do zakupu słodkich i energetycznych napojów. Rząd wskazuje, iż celem jest ograniczenie m.in. otyłości i cukrzycy, a dodatkowe środki zostaną przeznaczone na programy zdrowotne i profilaktyczne. Zmiana jest spójna z postulatami Ministerstwa Zdrowia i zale­ceniami Światowej Organizacji Zdrowia.

Najważniejsze zmiany w opłacie cukrowej

• Stawka wzrasta z 0,50 zł do 0,70 zł za litr napoju z cukrem do 5 g w litrze lub z dodatkiem słodzika.
• Dodatkowa stawka za kofeinę lub taurynę rośnie z 0,10 zł do 1,00 zł.
• Przykład: cena butelki coli 0,5 l wzrośnie z 4,75 zł do 5,30 zł.
• Wejście w życie: 1 stycznia 2026 r.

Zdrowsze wybory i większe środki na profilaktykę

Jak podkreślił Rzecznik Rządu Adam Szłapka, celem jest ograniczanie problemów związanych z otyłością i cukrzycą poprzez zmianę zachowań zakupowych. Wyższe opłaty mają zniechęcać do zakupu słodkich i energetycznych napojów, a jednocześnie wzmacniać finansowanie działań profilaktycznych, które wspierają zdrowie publiczne.

Co to oznacza dla konsumentów i rynku?

• Wzrost cen napojów z cukrem i energetyków może wpłynąć na wybory zakupowe.
• Przedsiębiorcy z branży napojowej powinni przygotować się na nowe stawki i ewentualną korektę oferty (np. wprowadzanie wersji o niższej zawartości cukru).
• Budżet państwa zyska dodatkowe środki, które zasilą programy zdrowotne i profilaktyczne.

Podniesienie opłaty cukrowej i akcyzy na alkohol to zdaniem rządu kolejny krok w stronę ograniczenia spożycia niezdrowych produktów oraz wzmocnienia profilaktyki. Nowe stawki mają obowiązywać od 2026 r., a ich celem jest poprawa zdrowia publicznego i zwiększenie finansowania działań prewencyjnych.

Co z akcyzą na alkohol?

2025.10.14 Warszawa | Posiedzenie Rady Ministrów | Fot. KPRM

Rada Ministrów przyjęła również projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym, przedłożony przez Ministra Finansów i Gospodarki. Zmiany te dotyczą tzw. „akcyzowej mapy drogowej” – mechanizmu aktualizującego stawki akcyzy na alkohol w sposób odpowiadający zmianom w poziomie cen i dochodach.

Dlaczego podwyżki?

Alkohole stały się w ostatnich latach znacznie tańsze w stosunku do przeciętnego dochodu Polaka. To oznacza, iż dziś przeciętny obywatel może sobie pozwolić na zakup znacznie większej ilości alkoholu niż kilka lat temu. Podwyżki akcyzy mają przywrócić równowagę między dostępnością alkoholu a możliwościami finansowymi, ograniczając tym samym ryzyko nadużywania alkoholu, szczególnie wśród młodzieży.

Zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)

Podwyżki są zgodne z zaleceniami WHO, która wskazuje, iż wyższe podatki to jedno z najskuteczniejszych narzędzi w walce z nadużywaniem alkoholu. Takie środki mają istotny wpływ na zmniejszenie konsumpcji, zwłaszcza wśród osób młodych i tych, które już mają problemy z uzależnieniem.

Najważniejsze zmiany w akcyzie na alkohol

• Zakres: Nowe stawki akcyzy obejmą wszystkie napoje alkoholowe: piwo, wino, wódkę, napoje fermentowane i wyroby pośrednie.
• Terminy:
  • 2026 rok: Wzrost o 15% w stosunku do stawki z 2025 r.
  • 2027 rok: Kolejny wzrost o 10%.
• Przykłady:
  • Butelka piwa (0,5 l) będzie kosztować o 16 gr. więcej.
  • Butelka wódki (0,5 l) o 3 zł więcej.
• Cel finansowy: Środki z podwyższenia akcyzy na alkohol zostaną przeznaczone m.in. na działania zdrowotne i profilaktyczne, podobnie jak środki z opłaty cukrowej.
• Wejście w życie: Nowe przepisy obowiązują od 1 stycznia 2026 roku.

Najważniejsze zmiany w akcyzie na alkohol

• Zakres: Nowe stawki akcyzy obejmą wszystkie napoje alkoholowe: piwo, wino, wódkę, napoje fermentowane i wyroby pośrednie.
• Terminy:
  • 2026 rok: Wzrost o 15% w stosunku do stawki z 2025 r.
  • 2027 rok: Kolejny wzrost o 10%.
• Przykłady:
  • Butelka piwa (0,5 l) będzie kosztować o 16 gr. więcej.
  • Butelka wódki (0,5 l) o 3 zł więcej.
• Cel finansowy: Środki z podwyższenia akcyzy na alkohol zostaną przeznaczone m.in. na działania zdrowotne i profilaktyczne, podobnie jak środki z opłaty cukrowej.
• Wejście w życie: Nowe przepisy obowiązują od 1 stycznia 2026 roku.