Nowy unijny budżet: Polska największym wygranym?

5 godzin temu
Zdjęcie: https://www.euractiv.pl/section/polityka-wewnetrzna-ue/news/nowy-unijny-budzet-polska-najwiekszym-wygranym/


Komisja Europejska ogłosi dzisiaj projekt Wieloletnich Ram Finansowych na lata 2028–2034. Dla państw Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polski, to powód do świętowania – na propozycji KE mają skorzystać o wiele bardziej niż Zachód.

Komisja Europejska ma dzisiaj (16 lipca) przedstawić projekt nowych Wieloletnich Ram Finansowych UE na lata 2028–2034.

Będzie to budżet przewidujący wydatki przekraczające 1 bilion euro, który musi zatwierdzić jednogłośnie 27 państw członkowskich.

Spójność i WPR będą połączone?

Jedną z najbardziej kontrowersyjnych kwestii jest propozycja zmiany systemu przydzielania państwom funduszy spójności i funduszy rolnych. Programy miałyby zostać połączone w jedną pulę środków finansowych dla wszystkich państwa członkowskiego (kopertę narodową) – w tym 386,6 mld euro na Wspólną Politykę Rolną oraz 392 mld euro na politykę spójności.

Każde państwo musiałoby przygotować własny krajowy plan, podobny do tzw. planów odbudowy i odporności po pandemii COVID-19 (w Polsce plan ten znany jest pod skrótem KPO).

Takie podejście daje państwom członkowskim większą swobodę w decydowaniu, na co przeznaczyć zawartość swojej koperty – czy to na rolnictwo, projekty regionalne, czy – jak w przypadku Polski – na zbrojenia, po wcześniejszym zatwierdzeniu Komisji Europejskiej.

Kraje musiałyby również określić, do jakich reform się zobowiązują i jakie cele zamierzają osiągnąć dzięki tym środkom.

Jedna pula środków przypisana do każdego państwa ma zapewnić większe uproszczenie- gównie administracyjne, co Komisja Europejska wskazywała jako cel w opublikowanym w tym roku Kompasie konkurencyjności Ma to służyć podniesieniu skuteczności oraz konkurencyjności samej Unii Europejskiej.

Krytycy tej propozycji obawiają się, iż mechanizm „kopert narodowych” może prowadzić do osłabienia Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) poprzez ograniczenie dostępnych dla niej środków finansowych. Nowa WRP ma odchodzić od dwufilarowej struktury budżetu rolnego.

Jak wskazuje Adrianna Wrona, analityczka ds. rolnictwa, utrzymanie odrębności i dotychczasowej struktury WPR w kolejnym budżecie jest jednym z głównych postulatów Polski.

Więcej funduszy dla biedniejszych państw członkowskich

Propozycja zakłada zmianę sposobu dystrybucji funduszy spójności poprzez odstąpienie od metody kategoryzacji regionów według ich poziomu rozwoju.

Na tej zmianie głównie skorzystają biedniejsze kraje. Odbędzie się to natomiast kosztem państw średnio zamożnych, które jednak mają także uboższe regiony – szczególnie dotyczy to Francji, a w pewnym stopniu także Hiszpanii i Niemiec, stwierdził Romy Hansum z think-tanku Centrum Jacques’a Delorsa w Berlinie.

Komisja Europejska dąży do zmniejszenia „luki dobrobytu rolniczego”, czyli różnic w wysokości dopłat na hektar pomiędzy starszymi a nowszymi państwami członkowskimi.

– Kraje o dużych obszarach rolnych i stosunkowo niższych płatnościach na hektar, czyli w zasadzie wszystkie kraje Europy Wschodniej, skorzystają najbardziej – powiedział Hansum.

„Złota koperta” dla Polski

Podczas gdy część państw UE sprzeciwia się propozycji Komisji, inne, w tym Polska, mają szansę dostać swoją „złotą kopertę”. Nowy system kładzie szczególny nacisk na inwestycje związane z bezpieczeństwem zewnętrznym, co jest ukłonem w stronę państw graniczących z Rosją i Białorusią.

Państwa bałtyckie, a także Polska i Finlandia oraz państwa, które zmagają się z dużym napływem migrantów, jak Malta i Grecja, mogą liczyć na dodatkowe wsparcie.

Idź do oryginalnego materiału