To może zaskoczyć tysiące osób pobierających świadczenia. Urzędnicy ruszyli z szeroko zakrojonymi kontrolami, które mają wyłapać wszelkie nieprawidłowości i błędy w deklaracjach. Choć wiele osób nie ma złych intencji, konsekwencje mogą być poważne – w grę wchodzą choćby zwroty pobranych pieniędzy z odsetkami.

Fot. Warszawa w Pigułce
System pod lupą
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej zleciło wzmożoną kontrolę wypłat kluczowych świadczeń socjalnych. Weryfikacji podlegają m.in. dodatki mieszkaniowe, świadczenia rodzinne, zasiłki opiekuńcze, ale również 500+ oraz świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnościami. Głównym celem kontroli jest sprawdzenie, czy beneficjenci przez cały czas spełniają warunki uprawniające do pobierania pieniędzy.
Pracownicy ośrodków pomocy społecznej oraz urzędnicy wojewódzcy analizują sytuacje dochodowe gospodarstw domowych, porównują dane z rejestrów ZUS i US oraz zasięgają informacji w KRUS. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości – choćby nieumyślnych – może dojść do decyzji o cofnięciu wypłaty lub konieczności zwrotu świadczeń z odsetkami.
Beneficjenci w pułapce nieświadomości
Jak wynika z informacji resortu, najczęściej nieprawidłowości wynikają z niezgłoszenia zmiany sytuacji majątkowej lub rodzinnej. Chodzi m.in. o podjęcie pracy przez jednego z członków rodziny, wzrost dochodów powyżej progów ustawowych czy zamieszkanie z partnerem, co wpływa na kryterium wspólnego gospodarstwa domowego.
Urzędnicy przypominają, iż obowiązek aktualizacji danych spoczywa na beneficjentach, a niewiedza nie zwalnia z odpowiedzialności. choćby jeżeli dana osoba nie wiedziała, iż przekroczyła próg dochodowy, będzie musiała oddać niesłusznie pobrane środki.
Ostrzeżenia i przykłady
Media już informują o pierwszych przypadkach decyzji o zwrocie wypłat. W jednym z województw kobieta pobierała dodatek mieszkaniowy, nie informując, iż od dwóch miesięcy wynajmuje lokal współlokatorowi. Po kontroli została wezwana do zwrotu 1800 zł wraz z ustawowymi odsetkami.
Podobnych przypadków ma być więcej. Gminy otrzymały jasne wytyczne z ministerstwa, by sprawdzać dane beneficjentów bardziej szczegółowo niż dotychczas.
Jak się zabezpieczyć?
Eksperci radzą, by każdą zmianę dotyczącą sytuacji majątkowej, mieszkaniowej lub rodzinnej zgłaszać niezwłocznie do odpowiedniego urzędu. Lepiej to zrobić z własnej inicjatywy, niż czekać na wezwanie do zwrotu świadczeń. Warto również na bieżąco sprawdzać, jakie kryteria obowiązują w danym programie pomocowym – mogą się one zmieniać z roku na rok.
Choć kontrole mogą budzić niepokój, celem rządu ma być uszczelnienie systemu i zapewnienie, iż środki trafiają do najbardziej potrzebujących. Dla wielu rodzin może to być impuls do uważniejszego zarządzania dokumentacją i weryfikowania uprawnień.