Mielec po 1989 roku na archiwalnych zdjęciach. Tak wyglądało miasto w czasie przemian

Po 1989 roku Polska, w tym również Mielec, wkroczyła w epokę głębokich przemian ustrojowych i gospodarczych. Wraz z upadkiem systemu komunistycznego rozpoczęła się nowa era – pełna nadziei, ale też trudnych decyzji, niepewności i społecznych napięć. Powstanie Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Mielcu stało się lokalnym symbolem tych zmian. Wybory samorządowe z 27 maja 1990 roku – pierwsze wolne wybory po wojnie – przyniosły przełom: to właśnie przedstawiciele „Solidarności” przejęli władzę w mieście, rozpoczynając zupełnie nowy rozdział w historii mieleckiego samorządu.

Gospodarczy wstrząs po upadku ZSRR

Nowa rzeczywistość polityczna nie przyniosła od razu poprawy bytu mieszkańców. Przeciwnie – transformacja gospodarcza okazała się bolesna. Wiele rodzin przeżywało trudne chwile z powodu masowych zwolnień w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego „PZL Mielec”. Zakład, będący przez dziesięciolecia sercem mieleckiej gospodarki, stracił kluczowego partnera handlowego po rozpadzie ZSRR. Przerwane kontrakty eksportowe oznaczały ograniczenie produkcji, redukcję etatów i widmo bezrobocia.

W latach 1991–1992 Mielec znalazł się na liście miast o szczególnie trudnej sytuacji ekonomicznej. Wzrost bezrobocia i niepewność jutra doprowadziły do licznych protestów robotniczych. Transparenty, megafony i tłumy pracowników przed bramą zakładu stały się symbolem tamtych czasów. To był moment, w którym mielczanie boleśnie przekonywali się, iż wolność gospodarcza ma swoją cenę.

Inwestycje i nadzieja na nowe jutro

Pomimo trudności, w latach 90. Mielec powoli podnosił się z kryzysu. Samorząd miejski, już w nowych demokratycznych realiach, realizował inwestycje mające poprawić jakość życia mieszkańców. Powstał nowy dworzec PKS przy ul. Kazimierza Jagiellończyka, biblioteka osiedlowa przy ul. Tańskiego, a na osiedlach Dziubków i Smoczka wznoszono kolejne bloki mieszkalne.

Ważnym krokiem porządkującym miejskie zasoby była inwentaryzacja mienia komunalnego – po raz pierwszy miasto dokładnie wiedziało, czym dysponuje. Jednak najważniejszym wydarzeniem dekady było utworzenie w 1995 roku Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Mielcu – pierwszej takiej w Polsce. Decyzja o powołaniu SSE okazała się przełomowa. Strefa przyciągnęła nowych inwestorów, ożywiła lokalny rynek pracy i stała się fundamentem przyszłego rozwoju miasta.

Mielec w rytmie lat 90.

Lata 90. to także czas eksplozji lokalnej przedsiębiorczości. W miejscach dawnych państwowych sklepów zaczęły pojawiać się prywatne punkty usługowe i handlowe. Popularnym miejscem zakupów stał się bazar na stadionie FKS Stal, a niedługo później wybudowano Halę Targową przy ul. Wolności. Na początku dekady przy ul. Dworcowej otwarto też jedno z pierwszych lokalnych „centrów handlowych” – popularny Pasaż, który przyciągał nowoczesnym jak na tamte czasy wyglądem i asortymentem.

Równolegle rozwijała się komunikacja i media. Postęp technologiczny umożliwił dynamiczną telefonizację miasta, a mieszkańcy coraz częściej mogli korzystać z prywatnych połączeń telefonicznych. W eterze pojawiła się lokalna stacja radiowa „Hit FM”, a w 1992 roku rozpoczęto wydawanie tygodnika „Korso”, który gwałtownie stał się jednym z głównych źródeł informacji o tym, co dzieje się w Mielcu.

Mielec na mapie kraju

Choć miasto zmagało się z problemami gospodarczymi, potrafiło przyciągać uwagę całej Polski. W 1994 roku w Mielcu odbył się VI Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”, który ściągnął do miasta czołowych działaczy z całego kraju oraz ogólnopolskie media. Dla wielu mielczan było to symboliczne wydarzenie – dowód, iż ich miasto nie jest już prowincjonalnym ośrodkiem przemysłowym, ale miejscem ważnym na mapie odradzającej się Polski.

Dziś, po latach, archiwalne zdjęcia z tamtych czasów przypominają, jak wielką drogę przeszło miasto i jego mieszkańcy. Ulice zapełnione fiacikami, targowiska pełne życia, pierwsze reklamy w zachodnim stylu i transparenty robotników – wszystko to składa się na opowieść o Mielcu, który musiał odnaleźć się w nowej Polsce.