4 dni temu
Ministerstwo Klimatu i Środowiska przedstawiło mapę lasów społecznych dla Bydgoszczy i okolic. Miejscami, które mają być chronione przed wycinką są m.in. Las Gdański, lasy w obrębie Myślęcinka, fragmenty Puszczy Bydgoskiej (m.in. wzdłuż drogi do Piecek) czy okalające Osową Górę.
W 2024 roku Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapoczątkowało pilotażowy proces wyznaczania lasów o wiodącej funkcji społecznej wokół czternastu polskich miast: Bielska Białej, Gdańska-Gdyni-Sopotu, Katowic, Kielc, Krakowa, Łodzi, Poznania, Szczecina, Torunia, Bydgoszczy, Warszawy i Wrocławia. – Są to lasy, które mają szczególne znaczenie dla społeczeństwa. Sposób zarządzania nimi będzie koncentrował się na wzmacnianiu funkcji związanych z rekreacją, edukacją, zdrowiem, ochroną różnorodności biologicznej, ochroną ujęć wód, jak również ochroną przed powodzią – podkreślił resort.
We wrześniu 2024 roku swoje prace zainaugurował zespół ds. wyznaczania lasów społecznych w sąsiedztwie Bydgoszczy i Torunia. W jego skład weszli przedstawiciele nadleśnictw, Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, gmin, starostw, przemysłu drzewnego, ale też stowarzyszeń – wśród nich MODrzew czy Stowarzyszenia Miłośników Górek Fordońskich. Propozycje wyznaczenia obszarów leśnych o wiodącej funkcji społecznej padły już w zeszłym roku – w tym ministerstwo przedstawiło mapę wyznaczonych terenów wokół Bydgoszczy i okolic i nie odbiegają one od prezentowanych wcześniej. Nie oznacza to jednak zakończenia pilotażu.
– Dotychczasowe prace nad wyznaczeniem lasów społecznych pokazały, iż jest to proces bardzo złożony i wymagający czasu. Kluczowym wyzwaniem jest uzgodnienie zróżnicowanych oczekiwań co do sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w lasach społecznych, zgłaszanych przez przedstawicieli różnych interesariuszy uczestniczących w procesie, w tym Lasów Państwowych, organizacji społecznych, samorządów, zakładów usług leśnych oraz przemysłu drzewnego. Tym samym proces ten wymaga więcej czasu niż pierwotnie założono. Dlatego dalsze prace z udziałem Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy będą prowadzone do lipca 2026 roku. Równolegle przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska będą realizowane prace nad zmianami legislacyjnymi, które wprowadzą do ustawy o lasach pojęcie lasów społecznych oraz ogólne regulujące dotyczące ich tworzenia i zagospodarowania – czytamy w komunikacie.
Pierwszy etap, który już jest realizowany, polega na podsumowaniu przez ekspertów IOŚ-PIB dotychczasowych doświadczeń dotyczących wyznaczania lasów społecznych. Efektem będzie wypracowanie wniosków dotyczących dotychczasowego procesu partycypacji, ale przede wszystkim rekomendacji dla dalszych działań. Drugim etapem prac będzie opracowanie zasad partycypacyjnego planowania lasów społecznych. Ostatnim, trzecim etapem prac będzie dokończenie procesu ustalania zasad gospodarowania w lasach społecznych w poszczególnych miastach. W jego ramach przewidziano m.in. spotkania terenowe i warsztaty stacjonarne w poszczególnych miastach.
Lasy społeczne wokół Bydgoszczy – MAPA
Powierzchnia lasów społecznych: ok. 13,5 tys. ha; Wskaźnik koncentracji: 38 osób/ha lasów społecznych. Powierzchnie nadleśnictw objęta lasami społecznymi: Żołędowo 44%, Bydgoszcz 30%, Toruń 12%, Solec Kujawski 5%, Cierpiszewo 4%, Dobrzejowice 2%, Gniewkowo 1%.
Gminy w zasięgu lasów społecznych: Bydgoszcz, Toruń, Białe Błota, Dąbrowa Chełmińska, Dobrcz, Lubicz, Łubianka, Łysomice, Nakło nad Notecią, Obrowo, Osielsko, Pruszcz, Rojewo, Sicienko, Solec Kujawski, Wielka Nieszawka, Zławieś Wielka.
Kilka tygodni temu ministerstwo poinformowało, iż w części miast – w tym w Bydgoszczy – udało się doprowadzić do uzgodnień w zakresie zasięgu lasów społecznych. Dokończenie procesu będzie polegało na określeniu zasad prowadzenia gospodarki leśnej. W piśmie z 17 czerwca 2025 roku MKiŚ zwróciło się jednak do Lasów Państwowych z prośbą o wdrożenie następujących modyfikacji prospołecznych gospodarki leśnej na obszarze projektowanych lasów o wiodącej funkcji społecznej:
- ograniczenie rębni zupełnych oraz cięć zupełnych,
- niestosowanie cięć zupełnych i cięć uprzątających w pasie o szerokości co najmniej 30 metrów od: granicy lasu, zabudowy mieszkaniowej, dróg, ścieżek i szlaków wykorzystywanych intensywnie przez społeczeństwo,
- niepozyskiwanie drewna: na stokach bardzo stromych ≥30° na obszarach górskich oraz stromych ≥20° na pozostałych obszarach oraz w buforze minimum 30 m od brzegów cieków i zbiorników wodnych,
- ograniczenie prac związanych z pozyskaniem drewna w miesiącach o najwyższej intensywności rekreacyjnego korzystania z lasu,
- zachowywanie w trakcie wykonywania cięć pielęgnacyjnych gatunków domieszkowych i biocenotycznych,
- pozostawianie w nienaruszonym stanie elementów zwiększających różnorodność krajobrazu: wąwozy, dolinki, skały, wydmy i inne elementy rzeźby terenu: okazałe głazy, wypływy i wysięki wód podziemnych, elementy kulturowe itp., wraz z otuliną drzewostanu,
- zwracanie szczególnej uwagi w trakcie prowadzonych cięć pielęgnacyjnych i odnowieniowych na wygląd lasu bezpośrednio po zabiegach, tak, aby ślady wykonanych prac jak najszybciej ulegały zatarciu (szybkie wywożenie drewna po zabiegach, niepozostawianie pozostałości drewna po cięciach na ścieżkach i drogach leśnych, które utrudniłyby korzystanie z lasu, naprawa uszkodzonych szlaków operacyjnych i dróg).
- w projektowanych lasach społecznych, charakteryzujących się dodatkowo potencjalnie wysoką wartością przyrodniczą, tymczasowe środki zabezpieczające obejmują dodatkowo przesunięcie prac związanych z pozyskaniem drewna na końcowy okres obowiązywania planu urządzenia lasu. Zaproponowane rozwiązanie daje możliwość przeprowadzenia rzetelnej weryfikacji walorów przyrodniczych tych obszarów w terenie. Pozwoli również na dobór oraz wdrożenie docelowych środków, które umożliwią trwałą ochronę najcenniejszych leśnych obszarów przyrodniczych położonych w pobliżu miast objętych pilotażem.
Zdobyte w pilotażu doświadczenia i wypracowane dokumenty będą podstawą zmian, które ugruntują podejście do prowadzenia gospodarki leśnej w lasach szczególnie istotnych dla społeczeństwa.
