Hiszpania, która mierzy się z poważnymi aferami korupcyjnymi, nie wdrożyła kluczowych reform w tym zakresie, ostrzegła w raporcie Grupa Państw Przeciwko Korupcji Rady Europy (GRECO).
Żadne z 19 zaleceń wydanych przez GRECO w ramach oceny z 2019 roku nie zostało w pełni wdrożone, podkreślono w dokumencie. Największe problemy to brak przejrzystości i regulacji dotyczących doradców politycznych oraz wciąż obowiązujący immunitet prawny dla najwyższych rangą polityków – oba te obszary wskazano jako luki prawne sprzyjające korupcji.
Zgodnie z hiszpańskim prawem doradcy polityczni są uznawani za „personel tymczasowy”, co wyłącza ich spod regulacji obowiązujących urzędników państwowych. Od objęcia urzędu przez premiera Pedra Sáncheza w 2018 roku ich liczba wzrosła do 948 – w porównaniu do 599 za kadencji jego poprzednika, Mariana Rajoya.
Kwestia immunitetu prawnego stała się również przedmiotem krytyki w związku z nasilającymi się skandalami wokół najbliższego otoczenia Sáncheza. Były minister transportu José Luis Ábalos, który jest objęty śledztwem, przez cały czas zasiada w parlamencie jako poseł niezależny, a immunitet chroni go przed postępowaniem przed sądami powszechnymi.
W Hiszpanii jedynie Sąd Najwyższy ma kompetencje do stawiania w stan oskarżenia wysokich urzędników państwowych, w tym ministrów, posłów i senatorów.
„Struktura o charakterze mafijnym”
Raport zwiększa presję na rząd Sáncheza, który już wcześniej zmagał się z oskarżeniami o korupcję dotyczącymi członków jego rodziny i byłych ministrów. W sprawozdaniu policyjnym z czerwca opisano tę siatkę powiązań jako „strukturę o charakterze mafijnym” wewnątrz rządzącej Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej (PSOE).
GRECO skrytykowała również brak reform dyscyplinarnych w policji i Gwardii Cywilnej, wzywając do większej przejrzystości i rozliczalności tych służb.
Ministerstwo Sprawiedliwości odpowiedziało, iż „Hiszpania robi postępy” i iż w raporcie GRECO dostrzeżono ostatnie działania podejmowane w tym zakresie. W lipcu rząd ogłosił nowy Państwowy Plan Walki z Korupcją, opracowany we współpracy z OECD.
Tymczasem opozycyjna Partia Ludowa (PP) oskarżyła rząd o celowe opóźnianie publikacji raportu w celu ochrony Sáncheza. – To miażdżący raport – skomentował sekretarz generalny PP Miguel Tellado.