ETS 2 od 2027 r. – niezbędne narzędzie transformacji
Nowy system EU ETS 2 ma wejść w życie w styczniu 2027 r. i obejmie emisje związane z bezpośrednim zużyciem paliw kopalnych w budynkach oraz transporcie drogowym. Celem jest ograniczenie emisji CO₂ poprzez wprowadzenie ceny za emisję także dla gospodarstw domowych – tak, jak ma to miejsce w przemyśle (ETS 1).
We wspólnym oświadczeniu z 30 czerwca 2025 r. sygnatariusze jednoznacznie poparli ETS 2 jako instrument wspierający dekarbonizację, bezpieczeństwo energetyczne i konkurencyjność europejskiego przemysłu. Jednocześnie wezwali do:
- utrzymania planowanej daty wdrożenia bez ponownego otwierania dyrektywy,
- ukierunkowania wpływów z ETS 2 i Funduszu Społeczno-Klimatycznego (SCF) na efektywność energetyczną i technologie OZE w budynkach,
- utworzenia tymczasowego funduszu pożyczkowego od 2026 r. dla państw członkowskich,
- wykorzystania środków z Funduszu Odbudowy na modernizację energetyczną.
ETS 2 a ryzyko społeczne – jakie są zabezpieczenia?
Wśród obaw społecznych dominują te związane z możliwym wzrostem kosztów energii. W odpowiedzi, UE już przewidziała szereg zabezpieczeń:
- możliwość przesunięcia wejścia ETS 2 na 2028 r. w razie wysokich cen gazu i ropy,
- limit ceny CO₂ na poziomie 45 euro/t w 2020 r. poprzez rezerwę stabilizacyjną (Market Stability Reserve),
- monitorowanie mechanizmów cenowych i przeciwdziałanie nieuzasadnionemu przerzucaniu kosztów na konsumentów.
Kluczową rolę odegra też Fundusz Społeczno-Klimatyczny, który ma wspierać gospodarstwa o niskich i średnich dochodach w przejściu na czystsze źródła energii i modernizację budynków. Autorzy apelu postulują przyspieszenie dostępu do tych środków oraz ich pełne powiązanie z celami dekarbonizacji.
Dlaczego przemysł wspiera ETS 2?
Sygnatariusze podkreślają, iż ETS 2 to nie tylko narzędzie klimatyczne, ale również impuls dla europejskiego przemysłu – w tym producentów pomp ciepła, technologii OZE i efektywnych urządzeń grzewczych. ETS 2 zrównuje konkurencyjność technologii zeroemisyjnych poprzez redukcję różnicy cen między gazem, elektrycznością i odnawialnymi paliwami.
Zgodnie z danymi Eurostatu, w 2023 r. udział OZE w ogrzewaniu i chłodzeniu wynosił 26,2%, a celem RED III jest co najmniej 49% w budynkach do 2030 r. Przy tak niskim tempie renowacji (poniżej 1% rocznie), ETS 2 może być jednym z niewielu realnych bodźców do przyspieszenia działań.
Kto podpisał oświadczenie?
Wspólny apel poparły najważniejsze europejskie organizacje reprezentujące cały łańcuch wartości sektora ogrzewania i efektywności energetycznej:
- Solar Heat Europe – promuje technologie słoneczne jako gotowe i niezawodne źródła ciepła dla budynków i przemysłu; zrzesza ponad 225 organizacji.
- European Heating Industry Association (EHI) – reprezentuje liderów rynku technologii grzewczych (do 90% rynku UE), w tym pompy ciepła, kotły, systemy solarne i inteligentne sterowanie.
- European Heat Pump Association (EHPA) – działa na rzecz promocji pomp ciepła jako podstawowego wyboru grzewczego w Europie do 2030 r.; koordynuje europejski system certyfikacji KEYMARK.
- APPLiA – zrzesza producentów sprzętu AGD w UE, reprezentując 1 mln miejsc pracy i 79 mld euro wkładu w PKB UE; wspiera zrównoważone, energooszczędne technologie.
- GCP Europe – reprezentuje sektor usług instalacyjnych, hydraulików i monterów HVAC w Europie.
Wnioski: ETS 2 to szansa, ale musi iść w parze ze wsparciem
Sygnatariusze apelują: ETS 2 należy wdrożyć zgodnie z planem, ale jednocześnie aktywnie chronić konsumentów i wspierać inwestycje w modernizację budynków. Opóźnienia czy rozwadnianie przepisów mogą oznaczać utratę popytu na technologie czyste, zwiększenie importu paliw kopalnych i oddalenie celów klimatycznych UE.
Transformacja energetyczna musi być sprawiedliwa i skuteczna – a ETS 2 to jedno z narzędzi, które mogą połączyć te dwa cele.
Zobacz również:- ETS2 – nowe podatki, nowe możliwości? 300 mld euro na zieloną transformację i wsparcie dla najuboższych
- Czym jest ETS2?
- Unijny podatek węglowy ETS2 już w 2027 roku. Ekspert ostrzega: „To polityczna bomba z opóźnionym zapłonem”
Źródło: EHPA
