Czy każdy z nas zostanie dawcą organów?

Hélène Campbell, biorczyni przeszczepu obu płuc, podczas konferencji prasowej w Ottawie

W Ontario ruszyła kolejna próba zmiany prawa transplantacyjnego. Projekt ustawy o domniemanej zgodzie może zwiększyć liczbę dostępnych organów i uratować setki osób czekających na przeszczep.

Hélène Campbell, 34-latka po dwóch podwójnych przeszczepach płuc, chce pomóc innym — tym razem nie czekając na cud, ale walcząc o zmianę prawa. Nazywa siebie „francusko-kanadyjską podwójną dublerką” i przekonuje, iż domniemana zgoda na oddawanie organów mogłaby uratować setki istnień.

Campbell wraz z innymi biorcami narządów apeluje do rządu Ontario o poparcie projektu ustawy autorstwa France Gélinas z Nowej Partii Demokratycznej. Projekt zakłada wprowadzenie tzw. domniemanej zgody — każdy dorosły obywatel automatycznie stawałby się dawcą organów, chyba iż wyrazi sprzeciw. Rodzice przez cały czas musieliby wyrażać zgodę w przypadku dzieci poniżej 16. roku życia.

„Nie jestem w stanie wyobrazić sobie, co przeszły rodziny dawców” — mówi Campbell. „Ale dzięki ich decyzji i systemowi, który to umożliwił, ja mogę dziś żyć dalej”.

Projekt ustawy, nazwany na cześć zmarłego posła Petera Kormosa, został wniesiony już po raz siódmy. Ostatnio przepadł w lutym, gdy premier Doug Ford ogłosił przedterminowe wybory. Tymczasem w Ontario na przeszczep czeka 1600 osób, a co trzy dni jedna z nich umiera — alarmuje Gélinas.

Choć 90 procent mieszkańców prowincji deklaruje, iż chce zostać dawcą, tylko 36 procent faktycznie się zarejestrowało.

Lisa Caswell, matka i dawczyni nerki dla chorego syna, również wspiera zmiany. Jej syn Graham, w wieku 15 lat, zmagał się z niewydolnością nerek. Po przeszczepie jego życie zmieniło się diametralnie — urósł o 15 cm, wrócił do szkoły, przeszedł kolejny przeszczep (tym razem wątroby), a dziś pracuje w branży nieruchomości. „Jesteśmy ogromnie wdzięczni za ten dar” — mówi Caswell.

Kanadyjska Organizacja Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa zwraca jednak uwagę, iż samo wprowadzenie domniemanej zgody to za mało. Ich zdaniem większe efekty przynoszą działania takie jak obecność koordynatorów transplantacyjnych w szpitalach, edukacja medyków i kampanie społeczne. Podają przykład Hiszpanii, gdzie mimo istnienia prawa o domniemanej zgodzie, to właśnie aktywna polityka transplantacyjna przyniosła najwyższy na świecie wskaźnik dawców zmarłych.

Niektóre prowincje Kanady jednak już zmieniają podejście. W 2021 roku Nowa Szkocja jako pierwsza w Ameryce Północnej przyjęła prawo o domniemanej zgodzie. W ciągu roku liczba dawców wzrosła tam o 40 procent. Podobną drogą poszły Nowy Brunszwik i Wyspa Księcia Edwarda.

Na podst. Canadian Press