5 godzin temu
Centroprawicowy rząd Petra Fiali złożył wczoraj dymisję, a prezydent Czech Petr Pavel przyjął ją, otwierając drogę do powołania nowego gabinetu. Na czele kraju ponownie stanie były premier Andrej Babiš, który w październikowych wyborach zdobył najwięcej głosów dla swojej partii ANO.
Dymisja rządu Fiali nastąpiła po zakończeniu inauguracyjnej sesji nowej Izby Poselskiej i formalnie umożliwia utworzenie nowego gabinetu. Prezydent Petr Pavel powierzył już w zeszłym tygodniu Andrejowi Babišowi misję sformowania rządu, jednocześnie zlecając dotychczasowemu premierowi Petrowi Fiali i jego ministrom, aby pełnili swoje obowiązki do czasu powołania następnego gabinetu.
„Zrobimy wszystko, aby zmiana rządu przebiegła płynnie, bez problemów i godnie” — zapewnił Fiala, dziękując prezydentowi za współpracę.
W środę 12 listopada planowane jest spotkanie Babiša z prezydentem, podczas którego przyszły premier ma przedstawić projekt programu rządu, a być może również jego skład. Petr Pavel oczekuje również, iż Babiš wyjaśni, w jaki sposób jako premier uniknie zarzutów o konflikt interesów w związku z posiadaniem Agrofertu, jednego z największych czeskich holdingów w sektorze spożywczym i chemicznym.
Okamura już działa
Nowy przewodniczący Izby Poselskiej, lider ruchu Wolność i Demokracja Bezpośrednia (SPD) Tomio Okamura, już wczoraj wydał nakaz zdjęcia ukraińskiej flagi z fasady budynku Izby, która powiewała tam od początku rosyjskiej agresji na Ukrainę.
„Poleciłem jej usunięcie, bo obiecałem to w kampanii wyborczej” — przyznał Okamura w relację zamieszczonym na X. Posłowie z opozycji odpowiedzieli, wywieszając flagi Ukrainy w oknach swoich klubów poselskich. Na fasadzie Izby pozostały flagi Czech, Unii Europejskiej oraz Izraela, przypominające o ostatnim ataku Hamasu w październiku 2023 roku.
Okamura zaznaczył, iż nie ma nic przeciwko Izraelowi, ale nie wykluczył dyskusji w kierownictwie Izby o dalszym losie tej flagi.
Koalicja Babiša zamiast centroprawicowego rządu Fiali
Czechami będzie teraz rządzić koalicja tworząca większość w Izbie Poselskiej: partia Babiša ANO, eurosceptyczni Kierowcy (Motoristie) oraz radykalnie prawicowy, ksenofobiczny i antyunijny ruch SPD.
„Wspólnym celem tej koalicji było odsunięcie w wyborach obecnego rządu. I to nas połączyło” — mówił Babiš podczas podpisywania porozumienia koalicyjnego.
W kampanii wyborczej były premier deklarował m.in. ograniczenie pomocy dla Ukrainy, sprzeciw wobec części zapisów unijnego Zielonego Ładu, obniżkę podatków dla firm, podniesienie płac w sektorze publicznym, ustalenie limitu wieku emerytalnego oraz subsydiowanie cen energii.
Gabinet Petra Fiali powstał w grudniu 2021 roku, kiedy lider Obywatelskiej Partii Demokratycznej (ODS) gwałtownie sformował koalicję pięciu ugrupowań gotowych przejąć władzę po mniejszościowym gabinecie Babiša. Choć jego ruch w 2021 roku wygrał wybory, nie udało mu się wówczas znaleźć partnerów do utworzenia rządu.
Nowy rząd Babiša kończy więc krótki okres centroprawicowej władzy, w którym Fiala starał się zrealizować ambitny program reform i utrzymać Czechy w proeuropejskim kursie.
