Chicago z budżetem, ale weto burmistrza wciąż możliwe

Chicago jest o jeden krok bliżej uniknięcia bezprecedensowego zamknięcia administracji miejskiej, po tym jak Rada Miasta przegłosowała w sobotę ostateczną wersję budżetu po wielogodzinnej, napiętej sesji. To jednak nie koniec kryzysu – wszystko zależy teraz od decyzji burmistrza Brandona Johnsona.

Budżet został przyjęty stosunkiem głosów 30–18, ale nie zawiera podatku od dużych korporacji (tzw. head tax), który był kluczowym elementem planu burmistrza i główną osią sporu z radnymi. Choć Rada Miasta przegłosowała budżet, ryzyko paraliżu miasta przez cały czas istnieje. jeżeli burmistrz Johnson zdecyduje się zawetować dokument, Chicago może stanąć w obliczu zamknięcia rządu miejskiego, jeżeli budżet nie zostanie podpisany do 30 grudnia. Burmistrz unikał jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o weto. Jego biuro zapowiedziało, iż decyzja zapadnie najpóźniej w poniedziałek. Do odrzucenia ewentualnego weta potrzeba 34 głosów, a więc o cztery więcej niż uzyskał obecny budżet.

Johnson przyznał, iż zgadza się z 98% zapisów budżetu, jednak pozostałe 2% – jego zdaniem – mogą mieć poważne konsekwencje, zwłaszcza dla najuboższych mieszkańców miasta. Radni, którzy przygotowali alternatywny projekt, twierdzą, iż obejmuje on 46,6 mln dolarów oszczędności i usprawnień, jednak zespół burmistrza ocenia realne oszczędności na zaledwie 6 mln dolarów, argumentując, iż część propozycji była już uwzględniona w pierwotnym planie lub jest niewykonalna.

Ostatnim burmistrzem Chicago, który zawetował budżet, był Harold Washington – 41 lat temu, w czasie tzw. Council Wars. Wówczas kompromis osiągnięto dosłownie w ostatnich godzinach przed końcem roku.

Co zawiera nowy budżet?

Wśród kluczowych zmian znalazły się m.in.:

• podniesienie podatku od plastikowych toreb z 10 do 15 centów,
• reforma podatku od sprzedaży alkoholu poza lokalem,
• legalizacja automatów do gier (video gambling) w Chicago,
• sprzedaż długu miasta z tytułu nieopłaconych mandatów i opłat.

To właśnie te elementy budzą największy sprzeciw burmistrza i jego zaplecza.

Według zespołu burmistrza:

• legalizacja video gamingu może przynieść stratę 3 mln dolarów w 2026 roku (m.in. przez utratę części wpływów z kasyna Bally’s),
• podwyżka podatku od toreb przyniesie mniej dochodów niż zakładają radni,
• nowy podatek od sprzedaży alkoholu może oznaczać spadek wpływów o 4,2 mln dolarów,
• sprzedaż długu za 89,6 mln dolarów jest – zdaniem ratusza – nierealna, ponieważ miasto nie ma skutecznych narzędzi egzekucyjnych wobec dłużników.

– To nie jest idealny budżet – przyznała radna Pat Dowell (3. Okręg) – ale musimy iść dalej.

Radni ostrzegają, iż zamknięcie miasta byłoby katastrofą.

– Jeśli burmistrz to zawetuje, odpowiedzialność spadnie wyłącznie na niego – powiedział Bill Conway (34. Okręg).
– Na shutdown nikt nie może sobie pozwolić – dodała Samantha Nugent (39. Okręg).

Co dalej?

Burmistrz ma dwie opcje:

• podpisać budżet,
• albo doprowadzić do sesji w sprawie weta 29 grudnia.

Jeśli budżet zostanie zatwierdzony, pierwsze automaty do gier mogą pojawić się w Chicago w ciągu 3–6 miesięcy. Na razie jednak miasto wciąż balansuje na granicy administracyjnego paraliżu.