Carney zwycięzcą, Poilievre traci mandat, rząd będzie mniejszościowy

Mark Carney dokonał czegoś, co jeszcze kilka miesięcy temu wydawało się niemożliwe, zapewniając liberałom kolejne zwycięstwo w wyborach, na które wpływ miała wojna handlowa prezydenta USA Donalda Trumpa i groźba aneksji.

Czwarta kadencja liberałów — jest rzadkością w kanadyjskiej polityce

Carney, bankier, który wkroczył do kanadyjskiej polityki dopiero w styczniu, skutecznie odwrócił losy swojej partii po tym, jak sondaże z początku tego roku sugerowały, iż porażka jest niemal pewna. Jednak wyścig z konserwatystami zapowiada się na bardziej wyrównany, niż przewidywały liczne sondaże.

Odsetek głosów oddanych na liberałów wynosi nieco ponad 43 procent i według stanu na godzinę 3:00 czasu wschodniego . Odsetek głosów oddanych na Partię Konserwatywną wynosi około 42 procent, co jest bardzo dobrym wynikiem dla tej partii, ale nie przekłada się na największą liczbę miejsc w parlamencie

Jeśli wyniki się utrzymają, Nowi Demokraci stracą status partii

Rząd mniejszościowy nie miałby „silnego mandatu”, o który zabiegał Carney, i oznaczałby, iż jego partia będzie potrzebowała poparcia jednej z partii opozycyjnych, aby uchwalać ustawodawstwo i zapobiec kolejnym wyborom w niedalekiej przyszłości.

Mimo wszystko rząd mniejszościowy pod koniec ubiegłego roku wydawałby się cudem. Kanadyjczycy zniechęcili się do byłego premiera Justina Trudeau, a sondaże sugerowały, iż konserwatywny lider Pierre Poilievre przejmie rząd większościowy, na który tak długo czekał.

Potem nastąpiła rezygnacja Trudeau na początku stycznia, wojna handlowa prezydenta USA Donalda Trumpa i nieustanne docinki na temat uczynienia Kanady 51. stanem — co odwróciło polityczny scenariusz.

Gdy Trump raz ogłaszał, raz wstrzymywał się z decyzjami, a potem ponownie ogłaszał niszczycielskie cła na kanadyjskie towary, kampania w dużej mierze przerodziła się w wyścig o to, kto najlepiej poprowadzi Kanadę przez globalną niepewność.

Carney próbował zdefiniować siebie jako stabilnego, dojrzałego outsidera, który najlepiej radzi sobie z nieprzewidywalnym prezydentem i planuje nowe stosunki gospodarcze i bezpieczeństwa. Przed rozpoczęciem kampanii Carney nie miał miejsca w Izbie Gmin. To się zmieniło w poniedziałek, gdy CBC News prognozuje, iż wygrał w okręgu wyborczym Nepean w Ottawie.

Podróżując po kraju, świeżo upieczony przywódca wspomniał o tym, iż był gubernatorem Banku Kanady podczas światowego kryzysu finansowego w 2008 r. oraz szefem Banku Anglii w latach Brexitu. Twierdzi on, iż Kanadyjczycy powinni mu zaufać, jeżeli chodzi o pokierowanie gospodarką kraju w trudnych czasach. Carney, przemawiając w Ottawie w noc wyborów, mówi, iż zawsze będzie robił „co w jego mocy, aby reprezentować każdego, kto nazywa Kanadę domem”.

Przemawiając w siedzibie komisji wyborczej w centrum Ottawy, Carney rozpoczął przemówienie stwierdzeniem, iż ma wiele powodów do pokory.

„Pokora podkreśla znaczenie rządzenia jako zespołu w gabinecie i w frakcji oraz konstruktywnej współpracy ze wszystkimi partiami w parlamencie” – powiedział.

Następnie zwrócił się do tych, którzy na niego nie głosowali, mówiąc, iż zamierza rządzić w imieniu wszystkich Kanadyjczyków, „bez względu na to, gdzie mieszkasz, bez względu na to, jakim językiem mówisz, bez względu na to, jak głosowałeś”.

„Miliony naszych współobywateli wolałyby inny wynik” – przyznał.

„Połóżmy kres podziałom i gniewowi przeszłości. Wszyscy jesteśmy Kanadyjczykami, a mój rząd będzie pracował dla wszystkich i z każdym”.

Carney pogratulował następnie swoim rywalom politycznym „całej wykonanej przez nich pracy i służby dla Kanady, teraz i w przyszłości”.

„Kiedy usiądę z prezydentem Trumpem, omówimy przyszłą gospodarkę i relacje w zakresie bezpieczeństwa między dwoma suwerennymi państwami” – powiedział.

„Będziemy w pełni świadomi, iż mamy wiele, wiele innych opcji, aby zbudować dobrobyt dla wszystkich Kanadyjczyków”.

Świętując swoje zwycięstwo w wyborach, lider partii liberałów Mark Carney zatańczył do piosenki, którą często kończył swoje wiece: Time to Win zespołu Down With Webster.
W swoim przemówieniu zwycięskim powtórzył obietnicę, iż do Dnia Kanady gospodarka kanadyjska stanie się mniej zależna od Stanów Zjednoczonych, a bariery w handlu między prowincjami zostaną zniesione.

Zakończył wieczór tańcem w czerwonej bluzie z kapturem z udziałem fanów zespołu Down With Webster, który był stałym elementem jego wieców wyborczych.

Nastrój w siedzibie konserwatystów, oddalonej zaledwie o kilka przecznic od miejsca, w którym zbierali się liberałowie, był zrozumiałe bardziej stonowany.

„Zmiana” nie przekroczyła dziś linii mety – powiedział Poilievre tłumowi tuż po 1 w nocy czasu wschodniego.

Pogratulował Carneyowi i powiedział, iż konserwatyści „będą robić swoje i patrzeć rządowi na ręce”.

Poilievre, który stoi na czele Partii Konserwatywnej od 2022 r. i wywarł duży wpływ na kształt partii, dodał, iż konserwatyści wyciągną wnioski z tych wyborów, aby następnym razem osiągnąć „jeszcze lepszy wynik”.

On sam stracił mandat w okręgu Carleton w Ottawie.

Poilievre powiedział jednak, iż zamierza pozostać liderem.

„Będzie dla mnie zaszczytem móc dalej dla was walczyć” – stwierdził

W trakcie kampanii Poilievre spotkał się z krytyką, iż zbyt wolno przechodził od kwestii, które chciał poruszyć w kampanii – podatku węglowego, dostępności cenowej i niepopularności Trudeau – do wojny handlowej Trumpa i odrodzonego patriotyzmu kanadyjskiego.

Bronił swojego podejścia, argumentując, iż Kanadyjczycy podzielają jego obawy dotyczące kryzysu mieszkaniowego i nielegalnych narkotyków.

Noc była druzgocąca dla NDP, a wyniki wskazują na niemal całkowity upadek . Nowi Demokraci prowadzą lub są przewidywani do wyboru w zaledwie siedmiu okręgach, poniżej 12 wymaganych do uzyskania oficjalnego statusu partii.

Jagmeet Singh, przyznał się do porażki w przemówieniu w noc wyborczą, w którym zapowiedział również swoją rezygnację. „Oczywiście wiem, iż ten wieczór jest rozczarowujący dla Nowych Demokratów” – powiedział, wielokrotnie wzruszony po przegranej w wyborach w okręgu Burnaby Central.

Tłumacząc się, iż nie zerwał wcześniej porozumienia z Liberałami, kiedy Trudeau był premierem wyjaśnił: „Nie mogłem znieść myśli, iż Pierre Poilievre i konserwatyści utworzą rząd większościowy” – powiedział Singh, wskazał, iż jego umowa z Trudeau skłoniła liberałów do wprowadzenia programów opieki farmaceutycznej i stomatologicznej, czyli polityki, o którą Nowi Demokraci zabiegali od lat.

Lider Bloc Québécois Yves-François Blanchet, który ma zostać ponownie wybrany w Beloeil-Chambly, również starał się utrzymać równowagę sił w Izbie Reprezentantów. Partia separatystyczna wystawia kandydatów tylko w Quebecu, a jej mandat od dawna polega na reprezentowaniu mieszkańców Quebecu w Ottawie.

Mimo iż przewiduje się, iż partia straci część mandatów, może ona odegrać istotną rolę, jeżeli liberałowie będą przewodniczyć rządowi mniejszościowemu.

Kandydujący w Toronto byli posłowie Partii Konserwatywnej polskiego pochodzenia Władysław Lizoń i Ted Opitz nie zdobyli mandatów

Canada’s new prime minister and his wife. https://t.co/370EHtTlRc

— Ezra Levant (@ezralevant) April 29, 2025