Bodnar chce sądów bez polityki. Ale jak to zrobić bez zgody prezydenta?

opowiecie.info 1 dzień temu

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar nie daje za wygraną w sprawie reformy sądów. Chce, by sędziowie wybierali swoich przedstawicieli do ważnej rady bez udziału polityków. Problem w tym, iż nowy prezydent raczej nie pomoże. Co dalej? Bodnar przyjedzie dzisiaj do Opola, rozmawiać z przedsiębiorcami na temat poprawić efektywność i przejrzystość prowadzenia działalności gospodarczej. Ale będzie okazja, by porozmawiać o sądach…

Zapraszamy na spotkania w ramach cyklu debat, których celem jest wypracowanie z udziałem środowiska biznesowego, akademickiego i prawniczego niezbędnych zmian regulacyjnych, które mogą poprawić efektywność i przejrzystość prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Celem debat jest wypracowanie niezbędnych zmian regulacyjnych, które mogą poprawić efektywność i przejrzystość prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Inspiracją do tych działań jest przygotowany przez Bank Światowy raport Business Ready, który dzięki prowadzonym ankietom i analizom, gromadzi informacje z zakresu przedsiębiorczości. Raport ten umożliwi porównanie różnych wymiarów otoczenia biznesu w państwach członkowskich Banku Światowego, a także pozwoli lepiej zrozumieć doświadczenia i wyzwania stojące przed przedsiębiorstwami sektora prywatnego. Więcej informacji o raporcie na stronie Badanie Banku Światowego nt. Przedsiębiorstw w Polsce . Dotychczas w ramach tego cyklu przeprowadzono spotkania we Wrocławiu, Katowicach, Gdańsku, Białymstoku, Poznaniu, Szczecinie i Łodzi, które łącznie zgromadziły ponad 600 uczestników, w tym przedsiębiorców i przedsiębiorczynie, przedstawicieli zawodów prawniczych oraz środowiska akademickiego. Były to cenne spotkania, które pozwoliły na wspólną dyskusję o kluczowych wyzwaniach stojących przed wymiarem sprawiedliwości oraz poszukiwaniu skutecznych rozwiązań.

Minister Adam Bodnar próbuje naprawić wymiar sprawiedliwości, ale nowy prezydent Karol Nawrocki może mu mocno utrudnić zadanie. Chodzi o Krajową Radę Sądownictwa (KRS) – to taki „sejm sędziów”, który wskazuje, kto może zostać nowym sędzią. Za rządów PiS politycy sami wybierali do niej sędziów, co mocno podważyło zaufanie do sądów – także za granicą. Teraz Bodnar chce to zmienić.

Jak?
Zamiast polityków, to sami sędziowie mieliby wybierać swoich kandydatów do tej rady. A Sejm miałby tylko „przyklepać” wybór – bez mieszania się w to, kto konkretnie ma zasiąść w KRS. Problem w tym, iż żeby to wprowadzić, trzeba zmienić prawo. A prezydent – popierany przez PiS – już zapowiedział, iż takich ustaw raczej nie podpisze.

Co na to Bodnar?
Mówi wprost: jeżeli prezydent nie będzie chciał współpracować, trzeba działać inaczej. Może nieidealnie, może trochę „na około”, ale zgodnie z konstytucją. Chce więc wprowadzić zmiany bez nowej ustawy – tak, żeby to sędziowie wyłonili kandydatów, a Sejm tylko formalnie zatwierdził ich wybór. „Chcemy przywrócić ducha konstytucji, czyli niezależność sądów” – mówi minister.

Kłopot w tym, że…
Nie wszyscy są zadowoleni z tego planu. choćby sędziowie, którzy popierają reformy, mówią, iż to przez cały czas będzie „ułomna” rada. – Problem nie w tym, iż KRS wybrali politycy PiS, tylko iż w ogóle wybrali ją politycy – mówi Bartłomiej Przymusiński z sędziowskiego stowarzyszenia Iustitia. Uważa, iż nowy skład rady powinien być wybierany całkowicie poza polityką.

A co, jeżeli się nie uda?
Jeśli prezydent i Sejm nie dojdą do porozumienia, to obecna, polityczna rada zostanie do maja 2026 r. To znaczy: przez kolejne miesiące sądy będą działać pod presją tego, kto ich powołał. Bodnar już zapowiedział, iż nie będzie ogłaszał nowych konkursów na sędziów – żeby nie „dostarczać” kolejnych osób wybranych przez upolitycznioną radę. Problem w tym, iż sądy i tak mają braki kadrowe, więc może się to skończyć jeszcze większymi kolejkami w sądach.

Co planuje nowy prezydent?
Karol Nawrocki zapowiedział, iż być może zaproponuje zupełnie nowy sposób wybierania członków KRS – tzw. „mieszany”. A jeżeli się nie uda, to… chce zrobić referendum i zapytać o to wszystkich Polaków. Ale to najwcześniej w 2026 roku.

Bodnar w Opolu
Dzisiaj (5 czerwca) Adam Bodnar będzie w Opolu. Po spotkaniu w ramach cyklu debat o sądownictwie zaplanowano briefing prasowy.