4 godzin temu
Fundacja SET opublikowała raport „Skutki wdrożenia Dyrektywy EPBD (dyrektywa budynkowa) do porządku prawnego w Polsce”.
Wynika z niego, iż pełne dostosowanie polskich budynków do nowych standardów unijnej dyrektywy będzie kosztować Polskę 2,5 biliona zł. To koszt termomodernizacji naszych domów, wymiany źródeł ciepła, przebudowy sieci ciepłowniczych, obligatoryjnej instalacji fotowoltaiki. Polska ma czas na pełną implementację do 29 maja 2026 r.
Dyrektywa EPBD – konieczność modernizacji do 2050 roku budynków w UE
Najlepszym rozwiązaniem dla Polski byłoby uniknięcie implementacji Dyrektywy EPBD w tym kształcie i budowa własnej, uwzględniającej polską specyfikę, strategii poprawy efektywności energetycznej – informują eksperci Fundacji SET.
Unijna dyrektywa EPBD, tzw. dyrektywa budynkowa, to najważniejszy element pakietu Fit for 55 wpisujący się w Europejski Zielony Ład. W praktyce oznacza konieczność modernizacji do 2050 roku budynków w Unii Europejskiej: niemieszkalnych – użyteczności publicznej, magazynów, przemysłowych, usługowych oraz mieszkalnych – jednorodzinnych i wielorodzinnych.
Nakładane wymagania są niemożliwe do spełnienia w tak szybkim tempie
– Wprowadzenie dyrektywy EPBD oznacza bardzo wysokie obciążenia finansowe dla polskiego społeczeństwa, ponieważ koszty modernizacji budynków i wymiany źródeł ciepła znacznie przekraczają realne możliwości gospodarstw domowych. Nakładane wymagania są niemożliwe do spełnienia w tak szybkim tempie, co grozi wzrostem kosztów życia, presją inflacyjną i pogłębieniem ubóstwa energetycznego. Ujednolicone wymogi ignorują specyfikę polskiego zasobu mieszkaniowego — mówił podczas prezentacji raportu Wojciech Dąbrowski, prezes Fundacji SET, wieloletni menedżer branży energetycznej i współautor raportu.
– Według ekspertów Fundacji SET całkowity koszt dostosowania do dyrektywy EPBD został oszacowany na bagatela 2,5 bln zł, co grozi poważnymi perturbacjami społecznymi i gospodarczymi – dodał Wojciech Dąbrowski.
Specyficzna sytuacja Polski z dużą liczbą nieefektywnych energetycznie budynków może rodzić ryzyko przeciążenia rynku wykonawców i skokowego wzrostu kosztów
Z kolei Adam Tywoniuk, członek zarządu Fundacji SET, jeden ze współautorów raportu i ekspert ds. regulacji zwrócił uwagę na to, iż w maju 2026 r. Polska musi przyjąć ustawę wdrażającą dyrektywę, a w grudniu 2026 r. ostateczną wersję Krajowego Planu Renowacji Budynków oraz rozpocząć realizację obliga w zakresie instalowania paneli fotowoltaicznych, wymiany indywidualnych źródeł ciepła oraz termomodernizacji.
– Będziemy się tym projektom legislacyjnym, jako Fundacja, bardzo przyglądać, bo bardzo często wprowadzamy przepisy, które są bardziej restrykcyjne niż wynika to z dyrektywy. Wiele gmin wciąż nie wie czy będzie korzystać z dobrodziejstwa przyłączenia do efektywnego systemu ciepłowniczego, co pozwoliłoby ograniczyć zakres prac związanych z dyrektywą – powiedział Adam Tywoniuk i dodał, iż specyficzna sytuacja Polski, polegająca na dużej liczbie nieefektywnych energetycznie budynków może rodzić ryzyko przeciążenia rynku wykonawców i skokowego wzrostu kosztów usług i materiałów budowlanych – Wyobraźmy sobie dom jednorodzinny w małej miejscowości, którego cena wynosi w tej chwili 300 tysięcy. A biorąc pod uwagę jego niską efektywność, modernizacja będzie kosztowała ponad 200 tysięcy. I tu nasuwa się pytanie – czy modernizować, czy wybudować nowy budynek? – dodał Adam Tywoniuk.
Po wejściu w życie dyrektywy EPDB w samej Polsce trzeba będzie wyremontować i poddać termomodernizacji prawie 14,5 mln budynków
Z kolei obecna na prezentacji Raportu Anna Zalewska, europoseł (Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy) zwróciła uwagę, że: – dyrektywa budynkowa obliguje państwa członkowskie UE do nakreślenia działań mających na celu odsunięcie paliw kopalnych w ogrzewaniu i chłodzeniu z perspektywą całkowitego wycofania piecyków na paliwa kopalne do 2040 roku. Co dodatkowo ważne, wszystkie nowe budynki mieszkalne od 2030 r. będą musiały być budynkami o zerowych emisjach, natomiast od 2050 r. taki wymóg będzie obowiązywał również wszystkie istniejące już budynki. W praktyce oznacza to koniec kotłów na paliwa kopalne, bowiem emisja dwutlenku węgla na miejscu jest niekompatybilna z definicją budynku o zerowych emisjach zawartą w artykule drugim.
– Po wejściu w życie dyrektywy EPDB w samej Polsce trzeba będzie wyremontować i poddać termomodernizacji prawie 14,5 mln budynków, na co nie ma pieniędzy w systemie. Coraz więcej będziemy płacić za to, czym będziemy grzać lub chłodzić swoje domy lub mieszkania. Będzie bezwzględny zakaz finansowania wymiany na piece gazowe tzw. kopciuchów, a od 2040 r. nie będzie w ogóle można montować niczego co kopalne, czyli węglowe i gazowe – dodała Anna Zalewska.
W debacie Fundacji SET udział również wzięli Wojciech Pawlik, prezes PEC Siedlce, praktyk ciepłownictwa systemowego, Jarosław Margielski, prezydent Otwocka oraz Andrzej Grad – prezes Spółdzielni Mieszkaniowej Wyżyny w Warszawie.
Co jeszcze znajduje się w raporcie?
- Szczegóły dotyczące instalacji PV (wymagane terminy i powierzchnie według typu budynków)
- Koszty zastąpienia ciepła wytwarzanego w kotłach węglowych na inne warianty (biomasa, pompy ciepła)
- Szczegóły dotyczące transformacji systemów ciepłowniczych w kierunku utrzymania lub utworzenia efektywnych systemów ciepłowniczych (modernizacja bloków kogeneracyjnych, budowa źródeł OZE, rozwój pomp ciepła wysokiej mocy i magazynów ciepła, modernizacja sieci i węzłów)
- Łączne koszty termomodernizacji (podział kosztów według typów budynków: jednorodzinne, wielorodzinne, publiczne, według okresów: 2025–2030/2030–2040/2040–2050 oraz według struktury finansowania)
- Koszty wdrożenia Dyrektywy EPBD w Polsce: wymiana indywidualnych źródeł ciepła: 16–40 mld zł; modernizacja sektora ciepłowniczego: 466 mld zł; termomodernizacja budynków: ok. 2 bln zł. Łączny koszt: ok. 2,5 bln zł (koszty inwestycyjne związane przede wszystkim z termomodernizacją, wymianą indywidualnych źródeł ciepła i modernizacją systemów ciepłowniczych. Kwota nie uwzględnia kosztów instalacji paneli fotowoltaicznych, bo skala tego przedsięwzięcia jest trudna całościowo do oszacowania na tym etapie)
- Rekomendacje działań
Dyrektywa EPBD nakłada minimalne standardy charakterystyki energetycznej, plan renowacji budynków, czyli termomodernizację z celami na 2030, 2035 i 2040 rok oraz zeroemisyjność nowo budowanych budynków od 2028, obligatoryjną instalację PV na wybranych kategoriach dachów, zakaz dotowania kotłów gazowych po 2025 i harmonogram ich eliminacji oraz jednolity w całej UE nowy system EPC A–G. Zgodnie z harmonogramem Polska ma czas na pełną implementację do 29 maja 2026 r., planując wprowadzenie m.in. jednolitej klasyfikacji energetycznej budynków (od A+ do G) i nowych wymagań dotyczących zeroemisyjności budynków od 2028/2030 r.
