Analiza stanu wody na gruncie przy okazji wydawania pozwolenia wodnoprawnego

Na pierwszy rzut oka może być niejasne, czy przy okazji wydawania pozwolenia wodnoprawnego należy brać pod uwagę to, czy jego wykonywanie będzie miało wpływ na stan wody na gruncie, a dokładniej, czy może spowodować zmianę stanu wody na gruncie ze szkodą dla gruntów sąsiednich. Odpowiedź na to pytanie można odnaleźć w treści wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 21 grudnia 2023 r. (sygn. II SA/Lu 895/23), jak również w przepisach Prawa wodnego.

Czy obowiązek badania wpływu wykonywania pozwolenia wodnoprawnego wynika wprost z Prawa wodnego?

WSA w Lublinie zauważył, że: Przede wszystkim jednak należy stwierdzić, iż obowiązek należytego wyjaśnienia tych kwestii, tj. zbadania wpływu planowanego do wykonania urządzenia wodnego na stan wód na gruncie, w tym na możliwości zmiany stanu wód na gruncie ze szkodą dla gruntów sąsiednich, wyprowadzić należy z przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne.

Sąd zatem zauważa, iż są wyraźne i wprost wskazane przepisy Prawa wodnego, które zobowiązują organ prowadzący postępowanie w sprawie wydania pozwolenia wodnoprawnego do zbadania wpływu planowanego zamierzenia na stan wód na gruncie (w wyroku mowa o urządzeniu wodnym, ale można spokojnie to rozciągnąć na wszystkie zamierzenia wynikające z pozwolenia wodnoprawnego z uwagi na brzmienie art. 403 ust. 1 pkt 2 Prawa wodnego, o czym mowa poniżej).

Brzmienie art. 403 ust. 1 pkt 2 Prawa wodnego i jego wykładnia zaprezentowana przez Sąd

WSA w Lublinie kolejno wskazał, że: I tak z art. 403 ust. 1 p.w. wynika, iż w pozwoleniu wodnoprawnym ustala się między innymi obowiązki niezbędne ze względu na ochronę zasobów środowiska, interesów ludności i gospodarki, w zasięgu oddziaływania zamierzonego korzystania z wód lub planowanych do wykonania urządzeń wodnych.

W pozwoleniu wodnoprawnym należy więc określić obowiązki niezbędne ze względu na ochronę interesów podmiotów, w tym i osób fizycznych, w zasięgu oddziaływania planowanych do wykonania urządzeń wodnych.

Co więcej, jako przykład tego rodzaju obowiązków w art. 403 ust. 1 pkt 2 p.w. wymieniono wprost obowiązek wykonania urządzeń zapobiegających szkodom lub zmniejszających negatywne skutki wykonywania tego pozwolenia wodnoprawnego.

Skoro organ wydający pozwolenie wodnoprawne musi rozstrzygać w pozwoleniu o obowiązku wykonania urządzeń zapobiegających szkodom lub zmniejszających negatywne skutki wykonywania pozwolenia wodnoprawnego to oczywistym jest, iż w pierwszym rzędzie musi on ustalić, czy wykonywanie takiego pozwolenia wodnoprawnego może wywołać szkody lub nieść ze sobą inne negatywne oddziaływanie. Szkodą, o której mowa w tym przepisie, jest także szkoda dla gruntów sąsiednich w następstwie zmiany stanu wód na gruncie spowodowanej realizacją i wykonywaniem pozwolenia wodnoprawnego.

Organ wydający pozwolenie wodnoprawne musi zatem każdorazowo ustalić czy wykonywanie pozwolenia wodnoprawnego może wywołać szkodę, w tym szkodę dla gruntów sąsiednich.

Wprost na obowiązek wyjaśnienia tych kwestii wskazano w art. 409 ust. 1 pkt 7 p.w. dotyczącym operatu wodnoprawnego, a więc dotyczącym dokumentu o znaczeniu podstawowym w procesie wydawania pozwolenia wodnoprawnego.

Powyższe stwierdzenie Sądu jest bardzo ważkie, bo wskazuje, iż wydając pozwolenie wodnoprawne, organ prowadzący takie postępowanie musi zawsze ustalić, czy wykonywanie pozwolenia wodnoprawnego może wpływać na stan wód na gruncie oraz czy wpływ ten może wywołać szkodę, a tym bardziej szkodę dla gruntów sąsiednich. Mało tego, musi zbadać, czy zostało to odpowiednio wskazane, zanalizowane i opisane w operacie wodnoprawnym (o czym będzie mowa poniżej).

Brzmienie art. 409 ust. 1 pkt 7 Prawa wodnego i jego wykładnia zaprezentowana przez Sąd

WSA w Lublinie zauważył także, że: Z art. 409 ust. 1 pkt 7 p.w. wynika, iż część opisowa operatu, w dostosowaniu do rodzaju działalności, której dotyczy pozwolenie wodnoprawne, powinna zawierać określenie wpływu planowanych do wykonania urządzeń wodnych lub korzystania z wód na wody powierzchniowe oraz wody podziemne, w szczególności na stan tych wód i realizację celów środowiskowych dla nich określonych.

Operat wodnoprawny powinien zatem wyjaśniać kwestię wpływu planowanych do wykonania urządzeń wodnych na wody powierzchniowe oraz wody podziemne, w tym na stan tych wód.

Wpływ na stan wód, o którym mowa w tym przepisie, to w szczególności wpływ na zmianę stanu wód na gruncie.

Z powyższego wywodu Sądu oraz z treści art. 409 ust. 1 pkt 7 Prawa wodnego wynika, iż w operacie wodnoprawnym powinna być szczegółowo wyjaśniona kwestia wpływu wykonywania pozwolenia wodnoprawnego (urządzenia wodnego lub sposobu korzystania z wód) na wody powierzchniowe oraz wody podziemne, w tym na stan tych wód i możliwość zmiany stanu wody na gruncie ze szkodą dla gruntów sąsiednich.

Wnioski

Prawidłowe postępowanie dotyczące pozwolenia wodnoprawnego powinno zawierać w sobie analizę (dokonaną przez organ prowadzący sprawę), wpływu wykonywania pozwolenia wodnoprawnego na stan wód podziemnych oraz powierzchniowych, w tym możliwość zmiany stanu wód na gruncie ze szkodą dla gruntów sąsiednich.

Ponadto w samym operacie wodnoprawnym, który jest załącznikiem do wniosku o udzielenie pozwolenia wodnoprawnego (i najważniejszym dokumentem w tym postępowaniu), powinna być szczegółowo wyjaśniona kwestia wpływu wykonywania pozwolenia wodnoprawnego (urządzenia wodnego lub sposobu korzystania z wód) na wody powierzchniowe oraz wody podziemne, w tym na stan tych wód oraz na możliwość zmiany stanu wód na gruncie ze szkodą dla gruntów sąsiednich, a w przypadku braku takiego wpływu – powinno to być tam odpowiednio wykazane.

Braki w w/w zakresie powinny zostać uzupełnione. Niekompletne informacje lub nieprawdziwe informacje w operacie wodnoprawnym, czy też brak analizy (wpływu wykonywania pozwolenia wodnoprawnego na stan wód podziemnych oraz powierzchniowych, w tym możliwość zmiany stanu wód na gruncie ze szkodą dla gruntów sąsiednich), dokonanej przez organ prowadzący sprawę, mogą być powodem uchylenia decyzji organu prowadzącego i przekazania sprawy do ponownego prowadzenia i rozpatrzenia.

Piotr Tarkowski – absolwent prawa oraz administracji na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Były członek Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie oraz były radca prawny Urzędu Gminy Zabierzów. Po ukończeniu aplikacji radcowskiej, przy OIRP w Krakowie, od końca 2014 r. prowadzi swoją Kancelarię. Jest autorem licznym publikacji oraz trenerem w ramach szkoleń z zakresu prawa administracyjnego. Specjalizuje się m. in. w Prawie wodnym, w przedmiocie, którego doradza swoim klientom z całej Polski oraz prowadzi ich postępowania administracyjne i sądowoadministracyjne.
Strony autora poświęcone Prawu wodnemu: https://kancelariatarkowski.pl/oferta-wodne.php, https://prawowodne.com/

zdj. główne: Bonnie Kittle/Unsplash