Nauka

Śródziemnomorze Północne, czyli świat języków zagi...

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Podróż ze wschodu na zachód wzdłuż północnych wybrzeży Morza Śródziemnego kończymy na Półwyspie Iberyjskim. Wpływy cywilizacji posługujących się pismem dotarły tu z opóźnieniem, stąd też kilka wiadomo o ludach i językach Iberii w głębokiej starożytno...

Co by było, gdyby… dwóch takich ukradło Księżyc?

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Czyli o tym, dlaczego bez Księżyca Ziemia byłaby zupełnie inna. Ostatnio zastanawialiśmy się, czy Ziemia, która się nie obraca wokół własnej osi, przez cały czas byłaby znaną nam planetą. Ale co by się stało, gdyby brakło Księżyca? Wiemy już, jak pow...

Aktywista anty-trans odrzuca konsensus naukowy w k...

slwstr.substack.com 2 lat temu "Wybierający naukę" influencer wybiera w rzeczywistości cytowania pod własne tezy

O Księżycu, księdzu, książętach i księżniczkach

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Jedna z naszych Czytelniczek zapytała na Twitterze, jakie jest pochodzenie słowa księżyc, zatem wyjaśniam. W II/III w. naszej ery Goci, mówiący językiem z wymarłej grupy wschodniogermańskiej, przemieścili się z północnej Polski na południowy wschód i...

Gwiezdna galareta i kamień filozoficzny

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Cyjanobakterie (Cyanobacteria), zwane też sinicami, to gromada bakterii (obejmująca dziś kilka tysięcy gatunków), które odegrały szczególną rolę w historii życia na Ziemi. Przodkowie cyjanobakterii odkryli, w jaki sposób można wykorzystać energię fot...

Mobilność struktur biologicznych w polu elektromag...

2 lat temu Magnetotaksja jest adekwatnością organizmu do wykonywania ruchu w kierunku narzuconym przez pole magnetyczne. Najczęściej spotyka się bakterie magnetotaktyczne i ich wykorzystanie w praktyce okazuje się dość istotne. Zjawisko to zostało odkryte we wc...

Cez-137 – część 3: Składnica złomu i poligon

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Historia bloku w Kramatorsku nie jest jedyną, w której głównym bohaterem jest cez-137. Chyba najbardziej znany jest wypadek z Goiânii. W tym sporym brazylijskim mieście w 1987 r. doszło do skażenia promieniotwórczego 5. stopnia w siedmiostopniowej sk...

O uniwersyteckości

2 lat temu – Należy odejść od hierarchiczności w zarządzaniu uniwersytetami. Pionowa struktura sprzyja bowiem pojawianiu się oświeconego absolutyzmu – pisze w „Menedżerze Zdrowia” prof. Michał Nowicki, prorektor do spraw nauki i współpracy z zagranicą Uniwersyt...

#72 Elektron Cząsteczkowy czy Rozmyty, czyli Jak R...

diesphys.blogspot.com 2 lat temu 0. Wstęp.Witam ponownie. W wymowie polskiej oznaczałoby to fakt, iż mówię do Was wesoło: 'Cześć, to znowu ja!', albo 'Czołem, opacie!' ('nienawidzę tego gościa...'), cytując znany i, skądinąd, stary już film 'Robin Hood - Faceci w Rajtuzach'.Kurde, m...

Model standardowy – krótkie podsumowanie

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Jak do tej pory we wszystkich tekstach dotyczących mikroświata chciałem przekazać jedną rzecz – to, co zwykło się nazywać rzeczywistością ma bardzo prostą budowę i podlega prostym prawom. To, iż widzimy, a kompas wskazuje północ, wynika z oddziaływan...

Tabu językowe (2). Fizjologia i seks, czyli ***** ...

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Zacznijmy niewinnie od prawa Grimma, jednej ze zmian dźwiękowych charakterystycznych dla języków germańskich. Język praindoeuropejski posiadał trzy szeregi spółgłosek zwartych: bezdźwięczne, dźwięczne przydechowe i dźwięczne zwykłe. W języku pragerma...

Miedziana tacka Esmaltes Garcia z glazurą uranową

promieniowanie.blogspot.com 2 lat temu Ten rok, wraz z końcówką poprzedniego, upłynie pod znakiem glazury uranowej na metalu. Prezentowana tutaj tacka jest już czwartym wyrobem metalowym pokrytym glazurą uranową. Znalazłem ją szukając metodą "na przyrządy", gdyż uranowy pomarańcz, jakkolw...

#71 Podróże w Czasie - da się? A, da się!

diesphys.blogspot.com 2 lat temu 0. Wstęp.Dzień dobry bardzo, jak mawiają tubylcy Mount Everestu. Czy tacy istnieją? Oczywiście. Wystarczy wejść i zobaczyć. Dziś w temacie mamy podróże w czasie, szczególnie te wstecz są interesujące. Bo jak tu uniknąć przeróżnych paradoksów? Zabicie...

Organizmy mało znane: Grzyby i ich dziwne życie se...

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Stanisław Lem w "Podróży dwudziestej piątej" Ijona Tichego (Dzienniki gwiazdowe) opisuje pięciorniaki, istoty rozumne zamieszkujące ognistą planetę i przyswajające amoniak, których reprodukcja wymaga udziału pięciu płci (Dada, Gaga, Mama, Fafa i Haha...

Król Henryk VIII i zespół McLeoda

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Szaleństwa Króla Henryka W poprzednim odcinku pisałem o układzie grupowym krwi Kell, i iż prawdopodobnie Henryk VIII był nosicielem genu kodującego antygen grupowy K (KEL1). Konflikt serologiczny u jego żon mógł powodować poronienia i choroby noworod...

Przełomowe odkrycia polskich badaczy dzięki granto...

2 lat temu Fundusze zainwestowane przez Naukową Fundację Polpharmy w najlepsze projekty badawcze polskich naukowców okazały się strzałem w dziesiątkę. To dzięki nim badacze odkryli nową mutację w genomie człowieka, a także zidentyfikowali nieznane wcześniej ade...

Cez-137 – część 2: Blok, który zabijał

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu W pierwszej części, będącej wstępem, napisałem ogólnie o promieniotwórczym cezie. Tu będzie krótka opowieść pokazująca, iż jest to bardzo groźny izotop, jeżeli nie są przestrzegane zasady bezpieczeństwa. Kiedyś na terytorium ZSRR, dziś we wschodniej ...

Od marca z Poznania tanią linią na Cypr

2 lat temu Od 29 marca bezpośrednio z lotniska z Poznania będziemy mogli polecieć na Cypr do Pafos. Pierwszy lot przewidziano na 29 marca. Pafos znajduje się na zachodnim wybrzeżu Cypru i jest największym ośrodkiem turystycznym tej części wyspy. Zarówno samo mi...

Prestiżowe amerykańskie akademie przy doborze czło...

2 lat temu Jak wynika z badania autorstwa Stefano DellaVigna, Patricii Funk oraz Nagore Iriberri, do którego znaczący wykład wniósł laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii David Card, aktualnie prestiżowe amerykańskie akademie mając do wyboru badaczkę i bad...

Mikołaj Kopernik patronem polskiej nauki podczas Ś...

2 lat temu W tym roku obchodzimy 550. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika. Z tej okazji, w Toruniu odbywa się Światowy Kongres Kopernikański. To bardzo ważne wydarzenie dla polskiej nauki. Wzięło w nim udział kilkuset wybitnych naukowców, gości. Podczas Kongres...

Friendship 7…

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu czyli o naszej przyjaźni z kosmosem. Jest 20 stycznia 1962 roku. W centrum lotów kosmicznych Kennedy Space Center na Florydzie w USA do startu szykowany jest statek kosmiczny Mercury-Atlas 6 "Friendship 7". John Glenn jest piątą osobą w kosmosie:...

Histamina, jakiej nie znacie.

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Histamina najczęściej kojarzy się z alergią. Faktycznie jest związkiem powodującym przepuszczalność małych naczyń, co prowadzi do alergicznego nieżytu nosa, zaczerwienienia oczu i świądu czy pokrzywek. Odkryta w 1910 r. była pierwotnie opisywana jako...

Radosław Gołąb (AMS): Digital w outdoorze należy t...

2 lat temu Zdjęcie "Radek Gołąb" W listopadzie i grudniu odbyły się – z inicjatywy AMS, ale we współpracy z innymi firmami, jak domy mediowe czy instytuty badawcze – konferencje pod wspólnym hasłem #DataDrivenDOOH. Ich tematyka, choć zróżnicowana w każdej z trz...

Covidowe opowieści.

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Mijają trzy lata od początku pandemii, a my przez cały czas nie mamy skutecznego leku na COVID-19. Wydawałoby się, iż dopuszczenie do stosowania Paxlovidu i Lagevrio (molnupiraviru) skontruje przewagę wirusa, jednak ostatnie doniesienia wydają się pr...

Etymologie nieoczywiste. Tropem imienia róży z Pol...

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Istnieją chętnie zapożyczane słowa-wędrowniczki, które przenoszą się z języka do języka, infekując je na podobieństwo wirusów. Często się zdarza, iż to samo słowo trafia z języka A do języka B, wędrując po różnych trajektoriach. Wtedy jego dalekie re...

Wielki jak kosmos, czyli jaki?

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Lucas jest specjalistą od rzeczy małych, a mnie przypadł obowiązek przedstawienia ogromu wszechświata, bo będzie nam ta wiedza potrzebna do dalszej eksploracji. Wiemy już, jakie jednostki stosować, pora zatem zastosować je w praktyce. Chyba każdy pró...

Dozymetr YF-8608 z Aliexpress

promieniowanie.blogspot.com 2 lat temu Przyrząd ten należy do kategorii mierników kombinowanych, które oprócz pomiaru promieniowania jonizującego mierzą też inne wartości. Takim miernikiem był omawiany w zeszłym roku JD-3001, który mierzył dodatkowo natężenie pola elektromagnetycznego ora...

Tabu językowe (1). Dziki, kosmaty miodożerca

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Czy znacie klasyczną dziewiętnastowieczną nowelę grozy Prospera Meriméego, Lokis? jeżeli nie, to przeczytajcie, bo warto. Albo przynajmniej obejrzyjcie jej polską ekranizację z 1970 r. w reżyserii Janusza Majewskiego. Rzecz się dzieje na Żmudzi, a cz...

Ja mam ręce czyste!

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu "Umyj ręce, tylko pamiętaj o ciepłej wodzie i mydle!" – chyba każdy przynajmniej raz w życiu usłyszał tego rodzaju zdanie. Zastanawialiście się kiedyś, dlaczego akurat mydłem i jak to mydło działa? Cóż, odpowiedź znów dotyczy chemii i fizyki, a...

Zasili nas komputer kwantowy?

2 lat temu Budowa komputerów kwantowych znajduje się na podobnym etapie, jak rozwój komputerów w latach 50-tych XX w, ale w ciągu kilkunastu lat może nastąpić przełom – podkreśla prof. Marek Kuś z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN w rozmowie z Markiem Mataczem......

Polska badaczka łączy narzędzia biologii molekular...

lorealdlakobietinauki.pl 2 lat temu 28 lutego obchodzimy Światowy Dzień Chorób Rzadkich, święto zainicjowane w celu podniesienia świadomości na temat schorzeń, które są nieznane lub pomijane. Zaliczamy do nich dystrofię mięśniową Duchenne’a (DMD). Występuje raz na ok. 6000 urodzeń, dot...

Dlaczego Henryk VIII zerwał z Rzymem, czyli o ukła...

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Groźny antygen K (KEL1) Mało kto słyszał o grupie krwi Kell, chociaż pod względem klinicznym jest to trzeci co do ważności układ grupowy krwi. Nazwa pochodzi od pani Keller, u której w 1946 wykryto przeciwciało rozpoznające nowy rodzaj antygenu,...

Zielona pracownia w Staszicu

2 lat temu II LO im. Stanisława Staszica w Tarnowskich Górach może pochwalić się nowoczesną pracownią do prowadzenia zajęć. Dzięki dofinansowaniu z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach szkoła może się poszczycić nowoczesnym...

Wzięłem i poszłem: krótki wykład o względności nor...

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Ktoś, kto powie "szłem drogą" albo "poszłeś do pracy", z miejsca naraża się na piętnowanie jako morderca mowy ojczystej. Ale adekwatnie dlaczego? Przecież formy rodzaju żeńskiego: szłaś, poszłaś, są stuprocentowo poprawne. Wbijamy dzieciom do głowy j...

Jak sieć 5G wpływa na zdrowie? 5 faktów ze świata ...

2 lat temu Można powiedzieć, iż ludzkość jako gatunek posiada wiele określonych cech. Jedne z nich są pozytywne, jak choćby wrodzona ciekawość świata i dążenie do samodoskonalenia. Inne natomiast można zaliczyć do negatywnych, mimo iż są w pewien sposób uargume...

CHEMIA – CIEKAWOSTKI: Wskaźniki pH są wszędzie

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Zapewne wiecie, iż istnieją takie klasy związków chemicznych, jak kwasy i zasady, jak też o tym, iż mogą one być mocne albo słabe. Pewnie spotkaliście się także z pojęciem pH. Jest to wygodna miara kwasowości / zasadowości. Nie wchodząc...

Dlaczego Bruce Lee zmarł nagle w wieku 32 lat, czy...

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Akwaporyny, czyli białka przenoszące wodę przez błonę W poprzednim odcinku napisałem jak umarł Bruce Lee, i co oficjalnie było przyczyną zgonu. Bezsprzecznie miał kłopoty z nerkami. Wydaje się, iż zbyt silnie zagęszczał mocz, przez co w jego osoczu s...

Polskie ogonki: ą i ę

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Język słoweński zachował liczbę podwójną, słoweński i serbsko-chorwacki przez cały czas używają akcentów melodycznych, bułgarski i macedoński zachowały (jako kategorie w pełni żywe) prasłowiańskie czasy przeszłe proste – aoryst i imperfekt. Czy język...

Columbia, Houston, UHF comm check…

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu czyli historia promu Columbia od pierwszego startu do katastrofy Pierwszym promem, który trafił na orbitę, była Columbia (OV-102). Nazwa oczywiście nie była przypadkowa: pochodziła od pierwszego statku morskiego Columbia Rediviva, którym udało się op...

У Вроцлаві відкрилася нова кав’ярня

2 lat temu «Yello» -це нова кавярня з авторською кавою і яскравим дизайном. Її власниками стали Світлана та Олександр, що познайомились через чат підтримки емігрантів. Відкриття нової кав’ярні, яка розташована по …

Atomowa siatkówka ze średnią piłką

eksperymentmyslowy.pl 2 lat temu Ostatni z tekstów o naturze i potędze rzeczy małych pozwoliłem sobie zakończyć stwierdzeniem, iż budujące jądra atomowe protony i neutrony mają bardzo bogate życie wewnętrzne, polegające na ciągłej wymianie cząstek niosących ładunek "kolorowy", czyli...

Targowe poszukiwania metodą "na przyrządy"

promieniowanie.blogspot.com 2 lat temu Często na wspominam, iż dany artefakt znalazłem, szukając metodą "na przyrządy". Pora więc poświęcić tej metodzie kilka słów. Nazwę zaczerpnąłem z lotnictwa, gdzie oznacza lot w oparciu tylko o wskazania przyrządów pokładowych (Instrument Flight Rule...

Odkryć tradycyjną Mszę – i odkrywać ją ciągle na n...

2 lat temu Bóg był dla mnie łaskawy. Zetknąłem się z tradycyjną Mszą dwukrotnie, zanim ją naprawdę doceniłem. Odkrycie "starej" Mszy Któregoś Wielkiego Postu, gdy byłem mały – to musiała być połowa lat osiemdziesiątych – mama zaproponowała, żebyśmy wcześnie w...

Politechnika Morska nie tylko dla marynarzy

2 lat temu Wydział Inżynieryjno-Ekonomiczny Transportu Politechniki Morskiej w Szczecinie – choć często kojarzony jedynie ze sferą portową – to propozycja także dla tych, którzy chcą pracować na lądzie w obszarze logistyki i szeroko pojętego zarządzania. O tym,...

Kamil Dworaczek - W cieniu radioaktywnej chmury

promieniowanie.blogspot.com 2 lat temu Publikacja ta, wydana w 2022 r przez IPN, wypełnia poważną lukę, jaka do tej pory istniała wśród pozycji dotyczących katastrofy w Czarnobylu. Otóż większość prac na ten temat została napisana przez autorów zagranicznych i skupiała się na:technicznym ...

Prof. Magdalena Błażewicz z UŁ w gronie naukowców ...

2 lat temu Wydobycie wykorzystywanych w nowoczesnych technologiach pierwiastków z dna oceanu może mieć negatywny wpływ na środowisko i zagrażać morskiej różnorodności biologicznej. Naukowcy z 30 instytucji z całego świata, w tym z Wydziału Biologii i Ochrony Śr...

Jakość i merytoryka

2 lat temu – Jakość i merytoryka to absolutna podstawa i najważniejszy element naszej codziennej pracy. Opieramy się na aktualnej wiedzy medycznej, hołdujemy zasadom evidence based medicine – mówi Anna Zimny-Zając, redaktor naczelna portalu Medonet – Lider Roku...

Metotreksat a choroba śródmiąższowa płuc

2 lat temu Zweryfikowano panujące wśród lekarzy przekonanie, iż metroteksat może przyczyniać się do rozwinięcia choroby śródmiąższowej płuc i/lub jej zaostrzenia czy progresji.

Zastosowanie PEM w elektronice noszonej wykorzysty...

2 lat temu Termin "elektronika noszona" (ang. wearables) został wprowadzony do terminologii technicznej wraz z rozwojem informatyki użytkowej, mikro i nano komputerów, technologii sensorowej czy tekstroniki (ang. smart materials). Istotną rolę w technologii ele...

Ekspozycja Palatium Mieszka I nagrodzona

2 lat temu Ekspozycja Palatium Mieszka I na Ostrowie Tumskim to szklana instalacja, przedstawiająca zarys budowli z dynastii Piastów. LAUREAT KONKURSU Ekspozycja reliktów nawiązuje do starego muru, a jej górne powierzchnie wykonano ze szkła hartowanego – co cie...